جواب:
قمه زني از مراسمي است كه در بعضي شهرستانها و بلاد شيعي و توسط برخي از عزاداران امام حسين(ع) اجرا ميشود و در تأمين و پيروي به مجروح و شهيد شدن سيد الشهدا(ع) و شهيدان كربلا و به عنوان اظهار آمادگي براي خون دادن و سرباختن در راه امام حسين(ع) است.
صبح روز عاشورا با پوشيدن لباس سفيد و بلندي همچون كفن به صورت دسته جعني، قمه بر سر ميزنند و خون از سر بر صورت و لباس سفيد جاري ميشود. قمه زني مانند زنجير زني و شبيه خواني و سينه زني از دير باز مورد اختلاف نظر علما و فقها بوده است. اين مراسم از نظر شرعي پايه و مبناي دين ندارد و صرفا روي علاقة شيعيان به ابا عبدالله الحسين(ع)انجام ميگيرد. فقها نيز به خاطر ضرر بر جان يا به خاطر تأثير نامطلوب آن بر افكار ديگران و موجب ... مذهب آن را ممنوع دانستهاند. البته شرايط زماني در اين مسئله بي تأثير نيست. امام خميني (ره) در پاسخ به استفتايي كه در سالهاي اول پيروزي انقلاب اسلامي در اين زمينه از ايشان شده بود فرمود: در وضع موجود قمه نزنند. حضرت آيت الله خامنهاي نيز در ديدار با روحانيون در آستانة ايام عاشوراي سال 1373 ضمن بيانان مبسوطي در خرافه زدايي از عزاداري سيد الشهداء(ع) فرمود: قمه زدن هم از آن كارهاي خلاف است و اين يك كار غلطي است كه عدهاي قمه را بگيرند و بر سر خود بزنند وخون بريزند - كجاي اين كار حركت عزاداري است؟ اينها چيزهايي است كه از دين نيست
در پاسخ به نامة امام جمعة اردبيل نوشتند: امروز اين ضرر بسيار بزرگ و شكننده است و لذا قمه زدن علني و همراه با تظاهر، حرام و ممنوع است. علماي ديگر نيز در تأييد موضع و سخن رهبر معظم انقلاب آن را موجب وهن شيعه و نامشروع دانستند.
كي گفت جسين، بر خويش بزن؟ با تيغ به فرق خويشتن نيش بزن
تيغي كه زني بر سر خود اي غافل بر فرق سمتگران بد كيـــش بزن[2]
آيت الله فاضل[3] و آيت الله تبريزي[4]نيز قمه زدن را جايز ندانستهاند.
تاريخ شروع قمه زني معلوم نيست و اين كه اولين بار در چه زماني و در چه مكاني و توسط چه افرادي قمه زني شروع شده تايخ صحيح آن در جايي يافت نشد.
[2]جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، ص 358.
[3]جامع المسائل، ج 1، ص 622، س 2172.
[4]استفتاءات جديد، ج 1، ص 454، س 2003.
|
