بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:تبيان
موضوع اصلي:اهل بيت امام حسين(ع)
موضوع فرعي:بررسي تاريخي ازدواج امام حسين با شهربانو
سؤال:آيا موضوع ازدواج امام حسين(ع) با شهربانو دختر يزدجرد سوم و تولد امام سجاد(ع) از او صحت دارد؟
جواب:

اصل داستان كه يزدگرد دختري به نام شهربانو يا نام ديگر داشته و به افتخار عقد زناشويي حسين بن علي(ع) و مادري امام سجاد(ع) نائل شده باشد، از نظر مدارك تاريخي سخت مشكوك است. مورخين عصر حاضر عموماً در اين قضيه تشكيك ميكنند و آن را بي اساس ميدانند. ميگويند در ميان همة مورخين، تنها يعقوبي جملهاي دارد به اين مضمون كه گفته است: مادر علي بن الحسين(ع) «حرار» دختر يزدجرد بود و حسين(ع) نام او را غزاله نهاد.
خود ادوارد براون از كساني است كه داستان را مجعول ميداند. كريستن سن نيز قضيه را مشكوك تلقي ميكند. سعيد نفيسي در تاريخ اجتماعي ايران آن را افسانه ميداند. و اگر فرض كنيم اين داستان را ايرانيان به همين منظور جعل كرده و ساختهاند، حتماً پس از حدود دويست سال از اصل واقعه بوده است؛ يعني مقارن با استقلال سياسي ايران بوده است و اين پس از آن است كه از پيدايش مذهب شيعه نيز در حدود دويست سال گذشته بوده است. اكنون چگونه ممكن است كه گرايش ايرانيان به تشيع، مولود شايعة شاهزادگي ائمة اطهار بوده باشد؟
اينكه گفتيم پيوند زناشويي امام حسين(ع) با دختر يزدگرد مشكوك است از نظر تاريخ است، ولي در پارهاي از احاديث اين مطلب تأييد شده است. از آن جمله روايت كافي (اصول كافي، كتاب الحجّه، باب مولد علي بن الحسين(ع)، روايت اول) است كه ميگويد: دختران يزدگرد را در زمان عمر به مدينه آوردند و دختران مدينه به تماشا آمدند. عمر به توصية اميرالمؤمنين(ع) او را آزاد گذاشت كه هركه را ميخواهد انتخاب كند و او حسين بن علي(ع) را انتخاب كرد.
ولي گذشته از عدم انطباق مضمون اين روايت با تاريخ، در سند اين روايت دو نفر قرار دارند كه اين روايت را غيرقابل اعتماد ميكند: يكي ابراهيم بن اسحاق احمري نهاوندي است كه علماي رجال او را از نظر ديني متهم ميدانند و روايات او را غيرقابل اعتماد ميشمارند، و ديگر عمرو بن شمر است كه او نيز كذّاب و جعّال خوانده شده است.