جواب:
مخاطب به اين كلام «سعد وقاص» ـ پدر عمر سعد ـ بوده است اخبار و احاديث از پيامبر اكرم(ص) و اميرالمؤمنين(ع) دربارة شهادت سيدالشهداء(ع) بسيار است اين شبههاي كه مطرح كردهايد همان شبهة جبريّه است كه در شعر منسوب به خيّام نيز آمده است.
علم ازلي، علّت عصيان گفتننزد عقلا زغايت جهل بود
علم الهي به اين كه عمر سعد يا شمر قاتل سيّد الشهداء(ع) است سبب سلب اختيار آنها و اجبار آنها بر قتل نميشود و اصلاً علم الهي تعلّق گرفته است به اين كه: عمل قتل در آنها به اراده و اختيار خودشان صادر شود و قتل و فعلي كه به اراده و اختيار صادر نشود، متعلّق علم نيست و واقع نشده است. به هر حال ما به بداهت ميدانيم كه «عمر سعد» و «شمر» و هر ظالم و شخص عادل همه به اراده و اختيار عمل ميكنند چنان كه بر حسب اخبار متواتر هم ميدانيم شهادت آن حضرت (ع) و قتل آن حضرت توسط قتلة آن حضرت نيز از پيش به وسيلة اخبار پيامبر اكرم و اميرالمؤمنين ـ عليهماالسلام ـ معلوم و مسلّم بوده است.
|
