از عناصري که در کوفه ساکن شدند، «مسيحيان» بودند که پس از زوال شکوه حيره، از آنجا به سوي کوفه آمده در آنجا ساکن شدند و چندين کليسا براي خود برپا نمودند که در پشت قبله مسجد اعظم کليسايي داشتند [1] و دو اسقف براي آنان بود که يکي «نسطوري» و ديگري «يعقوبي» بود [2] ، آنان دو طايفه بودند:

الف - مسيحيان تغلب: اينان هنگام نقشه پردازي کوفه همراه سعد، در آن ساکن شدند، اين طايفه را عزت و شکوهي بود [3] ، افراد آن از پرداخت جزيه خودداري کردند و عمر ناچار شد با آنان همانند مسلمين بر خورد نمايد و جزيه آنان را مانند صدقه مسلمين قرارداد [4] .



[ صفحه 555]



ب - مسيحيان نجران: اينان در خلافت عمر، مقيم کوفه شدند و در ناحيه اي از آن مستقر گشتند که آن را محله «نجرانيه» مي گفتند [5] .

مسيحيان در بسياري از کارهاي دولت، مشارکتي فعال داشتند به طوري که «ابوموسي اشعري»، کاتبي نصراني داشت [6] و وليد بن عقبه، والي عثمان، مردي مسيحي را براي اداره امور مسجدي در نزديکي کوفه، تعيين نمود [7] .

مسيحيان در کوفه، به کارهاي صرَّافي اشتغال داشتند و براي اين کار، بازارهايي به وجود آوردند [8] .

اين بانکهاي خصوصي، هنگام پيش آمدن قيامي در منطقه، به دولت محلي، و ام مي دادند و آن اموال، ميان افراد قيام تقسيم مي شد تا آن قيام سرکوب شود که فرزند زياد نيز اموالي را از آنها قرض گرفت و ميان بزرگان و اشراف کوفه توزيع نمود تا قيام مسلم را نابود سازند.

به هر حال، جامعه کوفه، امتزاجي از مسلمانان و مسيحيان بود و رابطه ميان آنان، بسيار محکم بوده است.