بازگشت

شجاعت


دلاوري و بي باکي براي مقابله با دشمن و نهراسيدن از خطرها و اقدامهاي دشوار يکي از بهترين ملکات اخلاقي است که در حسين بن علي «ع » و ياران شهيدش و اسيران آزادي بخش جلوه گر بود.ريشه روح حماسي در ميدانهاي نبرد، خصلتهاي فرد و زمينه هاي تربيتي اوست. وراثت خانوادگي نيز در شجاع بودن افراد مؤثر است.

قيام کربلا از نخستين مراحلش تا پايان آن، صحنه هاي بروز شجاعت بود.قاطعيتي که امام حسين «ع » در ابراز مخالفت با يزيد و امتناع از بيعت داشت، تصميم به حرکت به سوي کوفه و مبارزه با يزيديان، متزلزل نشدن روحيه از شنيدن اخبار و اوضاع داخل کوفه، اعلام آمادگي براي نثار خون در راه احياي دين، نهراسيدن از انبوه سپاهي که آن حضرت را در کربلا محاصره کردند، قيام افتخار آفرين مسلم بن عقيل در کوفه، رسوا ساختن امويان توسط قيس بن مسهر در حضور والي کوفه و عامه مردم، رزم آوريهاي سلحشورانه و بي نظير امام حسين «ع » و سربازان و خاندانش، جنگ نمايان عباس و علي اکبر و قاسم و يکايک اولاد علي و فرزندان عقيل، خطبه هاي زينب و سجاد «ع » در کوفه و شام و... صدها صحنه حماسي، همه جلوه هايي از شجاعت است که از الفباي «فرهنگ عاشورا» است. خاندان پيامبر در شجاعت و قوت قلب و دليري نمونه بودند و آنچه در دلشان نبود، هراس از دشمن بود.ميدانهاي جنگ در زمان رسول خدا و پس از او در جنگهاي جمل، صفين و نهروان، نشان دهنده شجاعت آل علي است.

امام سجاد «ع » در خطبه خويش در کاخ يزيد، شجاعت را از جمله خصلتهاي برجسته اي بر شمرد که خداوند به آن دودمان بخشيده است: «اعطينا العلم و الحلم و السماحة و الفصاحة و الشجاعة...». [1] اين شجاعت، هم در گفتار و زبان آوري بود، هم در مواجهه با خصم و نبرد با دشمن و يک تنه به درياي سپاه تاختن و هم در تحمل مصائب و شدايد و خود را نباختن و خواري نپذيرفتن.شجاعت حسين و يارانش را دوست و دشمن ستوده اند.دستور عمر سعد براي حمله عمومي و سنگباران کردن مبارزان جبهه امام، نشان دلاوري آنان و بزدلي سپاه کوفه بود.حميد بن مسلم که راوي صحنه هاي کربلاست مي گويد: به خدا سوگند هيچ محاصره شده اي در انبوه مردم را که فرزندان و خاندان و يارانش کشته شده باشد، همچون حسين بن علي نديده ام که قويدل و استوار و شجاع باشد.مردان دشمن او را محاصره مي کردند، او با شمشير بر آنان حمله مي آورد وهمه از چپ و راست مي گريختند.شمر چون چنين ديد، به نيروهاي سواره دستور داد تا به پشتيباني نيروهاي پياده شتابند و امام را از هر طرف تيرباران کنند: «فو الله ما رايت مکثورا قط قد قتل ولده و اهل بيته و اصحابه اربط جاشا و لا امضي جنانا منه عليه السلام...» [2] گر چه در برخي منابع تاريخي و مقتلها آمار کشته هاي دشمن که در حملات ياران جبهه حسين کشته شدند، مبالغه آميز و باور نکردني نقل شده است و همه آنها را نمي توان پذيرفت، ولي آنچه بي شک ثابت است و غير قابل انکار، شجاعت شگفت آن فدائيان راه خداست.پيروان نهضت و خط عاشورا نيز درس شجاعت را از کربلا آموخته اند و از دشمن، هر چه قوي و مجهز و مسلح باشد، بيمي به دل راه نمي دهند. شهامت نيروهاي بسيجي در سالهاي دفاع مقدس در جبهه هاي ايران، الهام گرفته از عاشوراست.



حسين اي درس آموز شجاعت

بسيجي از تو آموزد شهامت



به روي سينه و پشت بسيجي

نوشته: يا زيارت، يا شهادت [3] .




پاورقي

[1] بحار الانوار، ج 45، ص 138 و 174.

[2] ارشاد، شيخ مفيد، ج 2، ص 111 (چاپ کنگره شيخ مفيد).

[3] از مؤلف.