شام به سرزمين منطقه سوريه، فلسطين، لبنان، اردن و اطراف آنها گفته مي شده است. شامات هم مي گويند.اين سرزمين در صدر اسلام فتح شد و معاويه در دوره عثمان والي آنجا بود و امويان از آن پس بر آن منطقه استيلا يافتند و از حکومت مشروع علي «ع » سر برتافتند. دمشق، پايتخت امويان بود.يزيد هم آنجا حکومت مي کرد. [1] .

از سرزمين شام در روايات، نکوهش شده و ائمه از آن به بدي ياد کرده اند.اهل شام بويژه در عهد معاويه، با علي دشمني بسيار مي کردند و از جمله علل آن تبليغات گسترده معاويه و امويان بر ضد علي «ع » و بني هاشم بود و چون در آن منطقه نفوذ و استيلا داشتند، افکار را بر ضد اهل بيت، منحرف مي ساختند و بذر دشمني آنان را در دلها مي پراکندند.در دوره هاي بعد هم ميان شاميان و عراقيان خصومت و ناسازگاري ادامه يافت و شهرها و مردم عراق، اغلب زير بار حکومت دمشق نمي رفتند.سرهاي مسلم بن عقيل و هاني را پس از شهادتشان به شام که مقر حکومت يزيد بود فرستادند.

اهل بيت سيد الشهدا «ع » پس از واقعه کربلا که به اسارت دشمن در آمدند، ابتدا به کوفه و از آنجا به شام برده شدند و چند روزي در دمشق اقامت کردند.ديدارشان با يزيد در دار الخلافه در همين شهر بود که حضرت زينب و امام سجاد «ع » در بارگاه يزيد خطبه خواندند و يزيد را رسوا ساختند. [2] قبر حضرت زينب و رقيه که هر دو بصورت حرم و زيارتگاه شيعه است، در شام است.قبر رقيه نزديک مسجد جامع دمشق و حرم حضرت زينب در زينبيه، بيرون از دمشق است. [3] سفر به شام براي اهل بيت حسين «ع » بسيار تلخ و مصيبتهاي دوران اسارت در اين ديار، برايشان از سختترين مصيبتها بوده است.وقتي از امام سجاد پرسيدند: در سفر کربلا، سختترين مصيبتهاي شما کجا بود، سه بار فرمود: «الشام، الشام، الشام ». [4] .