بازگشت

زائر


ديدار، بر سر تربت يک شهيد يا امام و امامزاده حضور يافتن، ديدار از حرم هاي مطهر و بقاع متبرک.زيارت پيامبر و ائمه «ع » هم در حال حياتشان ارزشمند و تاثير گذار است، هم پس از رحلت يا شهادتشان سازنده و الهام بخش است و تاکيد زيارت، نسبت به حضرت رسول «ص »، حضرت زهرا «س »، امامان معصوم، شهداي آل محمد، علما و صلحاست.امام صادق «ع » فرمود: «من زارنا في مماتنا فکانما زارنا في حياتنا» [1] هر کس ما را پس از مرگمان زيارت کند، گويا در حال حيات، زيارتمان کرده است.

زيارت ائمه، نشانه احترام به مقامشان، پيروي از راهشان، تبعيت از مواضعشان، استمرار خطشان، تجديد عهد با امامتشان، وفاداري به ولايتشان و زنده نگاهداشتن نام و ياد و خاطره و فرهنگ و تعاليم آنان است.حضرت رضا «ع » فرمود: «ان لکل امام عهدا في عنق اوليائه و شيعته و ان من تمام الوفاء بالعهد و حسن الاداء زيارة قبورهم...» [2] براي هرامامي در گردن و بر عهده هواداران و پيروانش عهد و پيماني است و از جمله نشانه هاي وفاي کامل به اين پيمان، زيارت قبور امامان است.

اينگونه زيارتها، علاوه بر آنکه براي خود زائر، اثر تربيتي و تزکيه روح دارد و دليل حقشناسي او نسبت به اولياء خدا و پيشوايان دين است، در زمينه احياء امر امامان و ترويج مکتب انساني و تربيتي آن اسوه ها در جوامع بشري و توجه دادن به خط صحيح رهبري و ولايت در جامعه مؤثر است، بويژه وقتي حکام مستبد و منحرف، با برنامه در جهت محو آثار و ياد ائمه مي کوشيدند، «زيارت » به عنوان يک عمل مثبت و انقلابي محسوب مي شدو نوعي مبارزه با دستگاههاي ستمگر.

در احاديث متعدد، تاکيد شده که زيارت ائمه در غربتشان و همراه با خوف و خطر، پاداش بيشتري دارد، و اگر راه زائر دور باشد، و زيارت، پياده و همراه با مشقتها باشد، اجر و قرب بيشتري خواهد داشت. [3] فضايل زيارت، درباره ديدار و زيارت خانه خدا، مرقدمطهر نبوي، قبور مؤمنان و صالحان بسيار فراوان است و حضور پيروان حق، پيرامون مرقد پاکشان، کانوني از ايمان و جذبه و پيوستگي و همبستگي به وجود مي آورد و به زائران هم، «دعوت به خير»، «دفاع از حق » و «شهادت در راه خدا» را الهام مي دهد وزيارت، «وسيله » قرب به پروردگار است. [4] .

زيارت، قلمرو «دل » و وادي محبت و شوق است، نمودي از احساس متعالي و زبان علاقه و ترجمان پيوند قلبي است.فيض «حضور» در کنار اولياء خدا، زائر را از کيمياي «نظر» برخوردار مي سازد.زيارت، الهام گرفتن از اسوه ها و تعظيم شعائر و تقدير از فداکاريها و تجليل از پاکيهاست و زائر در برابر آيينه تمام قد فضيلتها مي ايستد، تا عيارخود را در آن بسنجد و خود را در برابر «ميزان » قرار مي دهد تا کم و کاستي خود را جبران کند.زائر، مهمان مائده معنوي اولياء الله است و زيارت، تجديد پيمان و ميثاق «ولايت » بارهبري است.زيارت، سفر با کاروان اشک و بر محمل شوق و سوار شدن بر موج عرفان و براق عشق است.




پاورقي

[1] بحار الانوار، ج 97، ص 124.

[2] همان، ص 116، وسائل الشيعه، ج 10، 346.

[3] براي مطالعه بيشتر پيرامون احاديث زيارت، از جمله ر.ک: بحار الانوار، ج 97، 98 و 99، من لا يحضره الفقيه، صدوق، ج 2، کامل الزيارات، عيون اخبار الرضا، المزار شيخ مفيد، الغدير، ج 5، وسائل الشيعه، ج 10، ميزان‏الحکمه، ج 4، مصباح الزائر، مصباح المتهجد و کتب ديگر.

[4] درباره سازندگيهاي زيارت، ر.ک: «زيارت‏» به قلم نويسنده، ناشر: سازمان حج و زيارت.نيز: سلسله مقالات‏ «زيارت‏» در مجله‏ «پيام انقلاب‏»، سال 1363 از شماره 115 به بعد، که بيش از پنجاه شماره طول کشيد، و کتاب‏ «شوق‏ديدار» از: دکتر محمد مهدي رکني، انتشارات آستان قدس رضوي.