بلا هم به معناي رنج و محنت و گرفتاري است، هم به معناي آزمايش و امتحان.اغلب، رنجها و گرفتاريها مايه آزمون انسانها در زندگي و در طريق دينداري است.کربلا (کرب وبلا) نيز آميخته اي از عظيمترين رنجها و محنتها بود و هم بزرگترين آزمايش تاريخي براي اهل حق و باطل، تا موضع خويش را مشخص سازند.وقتي سيد الشهدا «ع » به اين سرزمين رسيد، پرسيد: اينجا چه نام دارد؟گفتند: کربلا، چشمان آن حضرت پر از اشک شد وپيوسته مي فرمود: «اللهم اني اعوذ بک من الکرب و البلاء». خدايا! من از کرب و بلا به تو پناه مي برم. و يقين کرد که شهادتگاه خودو يارانش همين جاست و فرمود: «هذا موضع کرب و بلاء، هاهنا مناخ رکابنا و محط رحالناو سفک دماءنا». [1] اينجا سرزمين رنج و گرفتاري و بلاست، اينجا محل فرود آمدن ما وجايگاه ريخته شدن خونهاي ماست.

آميختگي اين سرزمين و اين نام با شدايد و رنجها پيش از آن نيز از زبان اولياء خدا نقل شده است.حضرت عيسي «ع » وقتي بر اين سرزمين گذشت، اندوه او را فرا گرفت و آن زمين را «ارض کرب و بلاء» دانست. [2] روزي حضرت رسول «ص » براي دخترش فاطمه «ع » از شهادت حسين «ع » در آينده سخن مي گفت، در حالي که حسين «ع » کودکي در آغوش مادر بود.حضرت زهرا «ع » از پدر پرسيد: آن جا که فرزندم کشته مي شودکجاست؟فرمود: کربلاست، سرزمين محنت و رنج بر ما و بر امت... «موضع يقال له کربلاء و هي دار کرب و بلاء علينا و علي الامة[الائمة]...». [3] .

اگر کربلا را سرزمين آزمايش به حساب آوريم، هم آزمايش خلوص، فداکاري و عشق ابا عبدالله «ع » و خاندان و ياران اوست که در کوره رنجها و شهادتها و داغها و مصيبتها، جوهره ذاتي و بعد متعالي آنان و ميزان صدق عقيده و ادعايشان به ظهور رسيد، هم آزمايشگاه کوفيان و مدعيان نصرت و ياري و نيز حکام اموي بود که نسبت به فرزند پيامبرو حجت الهي آنگونه رفتار کردند.ابا عبدالله «ع » نيز در اشاره به جنبه آزموني بلاها درکشف جوهره دينداري و ميزان تعهد، در خطابه اي که در منزلگاه «ذو حسم » (و بقولي درکربلا) ايراد نمود، فرمود: «... ان الناس عبيد الدنيا و الدين لعق علي السنتهم يحوطونه ما درت معايشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الديانون ». [4] مردم بنده دنيايند و دين بر زبانشان شيرين است و تا زندگيهاشان بچرخد و آسوده باشند، دم از دين مي زنند.اما آنگاه که با «بلا» آزموده شوند، دينداران اندک مي شوند.

چه آزمايشي سخت تر از اينکه حجت خدا را در محاصره دشمنان ببينند و بخاطر دنياطلبي و بيم از مرگ، دست از ياري او بردارند!به همين جهت، وقتي امام در طول راه از بعضي ياري خواست و آنان روحيه فداکاري و جهاد در رکاب امام را نداشتند، حضرت فرمود که از منطقه دور باشند، چرا که هر کس نداي نصرت خواهي امام را بشنود و ياري نکند، گرفتار عذاب الهي خواهد شد، «فو الله لا يسمع واعيتنا احد و لا ينصرنا الا (هلک) البه الله في نار جهنم ». [5] .

به علاوه، آزمايش بزرگ کربلا، براي اهل بيت و حسين بن علي «ع » نيز وسيله قرب به خدا و ترفيع درجه بود، آنگونه که حضرت ابراهيم و اسماعيل با فرمان «ذبح »، آزمايش شدند و نيز، ابراهيم، به فرمان الهي مامور شد خانواده خود را در دشت بي آب و خشک، تنها بگذارد، و نيز با آتش نمروديان آزمايش شد و در دل شعله ها رفت.

سيد الشهدا «ع » نيز هفتاد و دو قرباني به مسلخ عشق آورد، خودش نيز «ذبح عظيم » بود و قرباني آل الله.فرزندان و اهل بيت او نيز در صحراي طف، گرفتار امواج بلا و عطش شدند، و همه در آزمايشگاه کربلا، رو سفيد و پيروز از آزمون برآمدند و کلام حسين «ع » در واپسين لحظات، حکايتگر رضا و تسليم بود «الهي رضي بقضائک و تسليما لامرک ». در سخنراني فاطمه دختر امام حسين «ع » نيز اشاره است به اينکه کربلا هم مايه آزمون براي امت پيغمبر بود و هم براي عترت.ديگران امتحان بدي دادند، اما اهل بيت از اين امتحان رو سفيد درآمدند: «فانا اهل بيت ابتلانا الله بکم و ابتلاکم بنا فجعل بلاءنا حسنا» [6] اينگونه است که مي توان به عاشورا، از بعد «بلا» هم نگريست و «ابتلا» را زمينه جلوه بعدالهي شهيدان راه خدا دانست.زائر حسين «ع » نيز بايد تمثيلي از شدايد و رنجها و سوز وگدازها و خوف و عطشها را در خويش پديد آورد و کربلايش «کرب » و «بلا» باشد.



دلا خون شو که خوبان اين پسندند

دلا، خوبان دل خونين پسندند