هم به معناي محل قتل است، هم کتابي که درباره شرح قتل حسين بن علي «ع » و واقعه کربلا نوشته شده باشد.به نقل دهخدا: جايي و زميني که کسي در آنجا کشته شده باشد.البته به معناي جايي و عضوي از بدن نيز گفته که اگر تير يا تيغي بر آنجا وارد آيد، سبب قتل شخص مي شود.

(لغت نامه دهخدا) به انگيزه زنده نگهداشتن ياد حادثه عاشورا و شهداي کربلا، از صدر اسلام تاکنون، همواره کتابهايي بعنوان «مقتل » نوشته شده و مي شود.شيخ آقا بزرگ تهراني بيش از هفتاد کتاب را با همين عنوان نام مي برد که به حادثه کربلا مربوط مي شود [1] و «مقتل » اصبغ بن نباته (از ياران علي عليه السلام) را اولين مقتلي مي داند که نگاشته شده است. [2] نام برخي از مقتلهاي معروف از اين قرار است (البته آنها که عنوان «مقتل » دارد):

«مقاتل الطالبيين »: نوشته ابوالفرج اصفهاني (م 356) که در شرح حال و ذکر اسامي شهداي فرزندان ابو طالب است.اين کتاب به فارسي نيز ترجمه شده است. [3] .

«مقتل ابي مخنف »: نوشته لوط بن يحيي بن سعيد بن مخنف، معروف به ابو مخنف که درباره حوادث عاشوراست.اين کتاب نيز به فارسي ترجمه شده است.اخيرا با نام «مقتل الحسين و مصرع اهل بيته و اصحابه في کربلا» در 230 صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ شده است.

«مقتل خوارزمي »: متن تاريخي مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکي خوارزمي (م 568) تاليف شده و اغلب مطالبش را از تاريخ ابن اعثم (م 314) نقل کرده است.

«مقتل الحسين »: عبد الرزاق المقرم (م 1391 ق در نجف) که درباره نهضت حسيني است و وقايع کربلا از خروج امام حسين «ع » از مدينه تا حوادث پس از عاشورا را دربر دارد.کتابهاي مقتل ديگري هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العيون العبري، مثير الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهي الآمال، بحار الانوار، ج 45 و... .