1 ـ احيا در شب عاشورا



پيامبر(صلي الله عليه وآله) در باره عظمت و اهمّيت عرفاني شب عاشورا فرمود:



«مَنْ أَحْيا لَيْلَةَ عاشُوراء فَكَأَنَّما عَبَدَ اللهَ عِبادَةَ جَمِيعِ الْمَلائِكَة وَ أَجْرُ الْعامِلِ فِيها كَأَجْرِ سَبْعِينَ سَنَة».1



«كسي كه شب عاشورا احيا بگيرد، گويي به اندازه عبادت تمام فرشتگان عبادت كرده است و پاداش عبادت در آن شب، به اندازه پاداش هفتاد سال عبادت است.»



2 ـ نماز (عمليات عرفاني) و دعا



ابن عباس گويد: پيامبر(صلي الله عليه وآله) فرمود: در شب عاشورا چهار ركعت نماز با كيفيت خاص



خوانده شود و پس از نماز دعاي ويژه اي مورد توجّه آن حضرت بوده است.



از نمازهايي كه در شب عاشوار مورد توجّه پيامبر بود، عبارت است از: چهار ركعت كه در هر ركعت پس از حمد پنجاه بار سوره «قُل هو الله أحد» خوانده مي شود و پس از نماز ذكر صلوات بسيار بر محمّد و آل محمّد مورد تأكيد است و نيز لعن و نفرين بر مخالفان آل محمّد(عليهم السلام) و دعايي خاصّ نيز در كتاب بحار آمده است.



بنابراين، احيا و انجام نماز و پرداختن به دعا در شب عاشورا توسط ياران امام حسين(عليه السلام) در راستاي دستورات فوق بوده است. 2



3 ـ حضور در كربلا



امام صادق(عليه السلام) فرمود:



«مَنْ بَاتَ عِنْدَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ(عليه السلام) لَيْلَةَ عَاشُورَاءَ لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مُلَطَّخاً بِدَمِهِ كَأَنَّمَا قُتِلَ مَعَهُ فِي عَرْصَةِ كَرْبَلاء»3.



«كسي كه شب عاشورا را در كنار قبر حسين(عليه السلام) تا صبحدم بيتوته كند، مانند كسي است كه در كربلا همراه امام(عليه السلام) با دشمنان جنگيده است.»



ابن اثير در الكامل مي نويسد:



«فَلَمّا أَمْسَوا قامُوا الَّليلَ كُلَّهُ يُصَلُّونَ وَ يَسْتَغْفِرُون وَ يَتَضَرَّعُونَ وَ يَدْعُونَ». 4 «هنگامي كه شب فرا رسيد، همه به نماز، استغفار، تضرع و دعا در پيشگاه خدا پرداختند».



بلاذري در انساب الأشراف نيز مي نويسد: وقتي شب فرا رسيد حسين و ياران



همگي به نماز، تسبيح، تهليل، استغفار و دعا پرداختند



«وَلَمّا جَنَّ الَّليلُ عَلَي الحُسَيْنِ(عليه السلام) وأصْحابِهِ قاموا الَّليلَ كُلَّهُ يُصَلّوُنَ وَيُسَبِّحُونَ وَيَسْتَغْفِرُونَ وَيَدْعُونَ وَيَتَضَرَّعُون»5.



شب عاشورا، شب ياران اميرالمؤمنين(عليه السلام) در صفين را تداعي مي كرد شبي كه علي(عليه السلام) به دلير مردان همراه خود توصيه كرد:



«اَلا اِنّكُمْ مُلاقُوا الْعَدُوّ إنْ شاءَ اللهُ، فَأَطِيلُوا اللَّيْلَةَ الْقِيَامَ وَ أَكْثِرُوا تِلاوَةَ الْقُرْآنِ وَ اسْأَلُوا اللَّهَ الصَّبْرَ وَ النَّصْرَ»6



«هان! بدانيد، به زودي با دشمن درگير خواهيد شد. پس امشب را بيشتر به نماز و تلاوت قرآن مشغول شويد و از خداوند صبر و نصرت بخواهيد.»