مسلم بن عوسجه و اطاعت محض از ولايت
مسلم بن عوسجه مطيع محض امام بود. او در صبح عاشورا كه شمر عربده سرداده، خطاب به امام حسين(عليه السلام) گفت: «پيرامون حَرمت آتش افروختي و جهت دخول به آتش جهنم، شتاب كردي!» مسلم گفت: يابن رسول الله! شمر در تيررس من است، آيا اجازه مي دهي تا وي را مورد هدف قرار دهم و از پايش درآورم؟ امام(عليه السلام) فرمود: «چنين نكن
زيرا دوست ندارم كه آغازگر جنگ باشم» 1 و مسلم از انداختن تير خودداري كرد.
به هنگام نبرد در ميدان رزم، ضرباتِ سنگين دشمن، مسلم بن عوسجه را از مركب به زمين افكند. هنگامي كه روي شن هاي سوزان كربلا افتاد، حسين(عليه السلام) را صدا زد، و آن حضرت همراه حبيب بن مظاهر به ياري اش شتافتند. امام خطاب به وي فرمود: بر باد رحمت خداوند اي مسلم بن عوسجه و آنگاه اين آيه شريفه را تلاوت كرد: ...فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَي نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِيلا در اين هنگام، حبيب بن مظاهر پيش آمد و گفت: براي من بسيار ناگوار است كه تو را اين چنين به روي خاك مي بينم و تو را بشارت به بهشت مي دهم. مسلم كه نيم جاني داشت پاسخ داد: خداوند تو را به نيكي بشارت دهد! حبيب گفت: اگر نمي دانستم كه بعد از تو به تو ملحق خواهم شد دوست داشتم مطالبي را كه برايت اهميت دارد بر من وصيت كني. مسلم كه در حالت بي رمقي خاص قرار داشت، گفت: بر تو سفارش مي كنم كه حرمت اين مرد (امام حسين(عليه السلام)) را پاس بداري و پيش مرگ او شوي. 2
هنگامي كه او به شهادت رسيد دشمن يك صدا بانگ پيروزي سرداده، گفتند: «قَتَلْنا مُسْلِمْ بْن عَوسَجَة» «مسلم بن عوسجه را از پاي درآورديم.»
اين اعلام شادي دشمن، اهميت وجود او در كنار امام(عليه السلام) را اثبات مي كند ولي سابقه جهاد و ايثار او در پاي اسلام به گونه اي بود كه شبث بن ربعي بر قاتلان او برآشفت و گفت: «مادرانتان به عزايتان بنشيند! با دست خود انسان هاي گرانقدر خود را به قتل مي رسانيد و خود را در اختيار سوءاستفاده كنندگان قرار مي دهيد و از شهادت مسلم بن
عوسجه شادماني مي كنيد؟ به خدا سوگند در موقعيتي در جنگ آذربايجان وي را يافتم كه قبل از آغاز جنگ، 6 نفر از مشركان را كشته بود. وي از پيشتازان بي نظير بود. آيا خوشحاليد كه چنين كسي را به قتل مي رسانيد. 3
پاورقي
1 . «لا تَرْمِه فإنّي أكره أنْ أبدأهُم». حماسه عاشورا، ص191، چاپ اوّل.
2 . فَبالَغَ في قِتالِ الأَعْداءِ وَصَبَرَ عَلى أَهْوالِ البَلاءِ حَتّى سَقَطَ إِلى الأَرْضِ وَبِهِ رَمَقٌ، فَمَشى إِلَيْهِ الحُسَيْنُ (عليه السلام) وَمَعَهُ حَبيبُ بْنُ مَظاهِر فَقالَ لَهُ الحُسَيْنُ: رَحِمَكَ اللهُ يا مُسْلِمُ ثُمَّ تَلا قَوْلَهُ تَعالى: } فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَما بَدَّلُوا تَبْديلاً { ، وَدَنا مِنْهُ حَبيبٌ وَقالَ: عَزَّ عَلَيَّ مَصْرَعُكَ يا مُسْلِمُ أَبْشِرْ بِالجَنَّةِ، فَقالَ لَهُ مُسْلِمٌ بِصَوْت ضَعيف: بَشَّرَكَ اللهُ، ثُمَّ قالَ لَهُ حَبيبٌ: لَولا أَنَّني أَعْلَمُ أَنّي في الأَثَرِ لاََحْبَبْتُ أَنْ تُوصِيَ إِلَيَّ بِكُلِّ ما أَهَمَّكَ، فَقالَ لَهُ مُسْلِمٌ فَإِنّي أُوصيكَ بِهذا وَأَشارَ بِيَدِهِ إِلى الحُسَيْنِ7، فَقاتِلْ دُونَهُ حَتّى تَمُوتَ، فَقالَ لَهُ حَبيبٌ: لاََنعُمَنَّكَ عَيْنَاً. ثُمَّ ماتَ (رِضْوانُ اللهِ تَعالى عَلَيْهِ).
3 . نكـ : معالى السبطين، ج2، ص233. «ثكلتكم اُمّهاتكم تقتلون أنفسكم بأيديكم و تذلّون أنفسكم لغيركم، و تفرحون أنْ يُقْتَلَ مسلم بن عوسجه، أما و الّذى أسلمتُ له، لَرُبَّ موقف له قد رأيت في المسلمين كريماً، لقد رأيته يوم سلق (آذربايجان) قتل ستة من المشركين قبل أنْ تلتئم خيول المسلمين، أفيقتل منكم مثله و تفرحون؟!»