بازگشت

انفاق سه خليفه زاده


روزي عبدالله بن عمر، عبدالرحمان بن ابي بكر و امام حسين(عليه السلام) در مسجدالنبي نشسته بودند كه مردي وارد شد و نزد عبدالله بن عمر رفت و گفت: «قَدْ ضَمِنْتُ دِيَةً كامِلَةً وَ عَجَزْتُ عَنْ أَدائِها» «يك ديه كامل ـ صد شتر ـ بدهكارم كه از اداي آن درمانده ام». عبدالله از دستيارش خواست دويست درهم به او بدهد. آن مرد نپذيرفت و به حضور عبدالرحمان ابن ابي بكر رفت. او نيز همچون عبدالله عمل كرد. آن مرد آنگاه به محضر امام حسين(عليه السلام)آمد و حاجت طلب كرد. امام(عليه السلام) وقتي دانست آن مرد حاجتمندِ واقعي است، فرمود: از تو سه مطلب مي پرسم و در برابر هر پاسخِ صحيح يك ثلث از بدهكاري ات را ضمانت خواهم كرد! آن مرد گفت: «يَابْنَ رَسولِ الله أَ مثْلُكَ يَسْأَلُ عَنْ مِثْلي؟» «آيا فردي چون شما از شخصي مانند من سؤال مي كند؟!» امام(عليه السلام) با ملاطفت فرمود: ما در سطح فهم و درك مخاطبان خود سؤال مي كنيم. مرد عرب اعلام آمادگي كرد كه به سؤال امام(عليه السلام)پاسخ دهد. حضرت پرسيد: «أيّ الأعمال أفضل؟» «برترين كارها چيست؟»



ـ عرب: «الإيمانُ بِالله» «ايمان به خدا.»



ـ امام: «فما النجاة مِنَ الْمهلكة؟» «عامل نجات از هلاكت و سقوط چيست؟»



ـ عرب: «الثّقة بِالله» «توكل به خدا (امام اين پاسخ را نيز قبول كرد.»



ـ امام: «فما يُزيّنُ الرجُل؟» «عامل زينت و كمال آدمي چيست؟»



ـ عرب: «عِلمٌ مَعَهُ حِلْم» «دانشي كه صاحب آن داراي خويشتن داري باشد.»



ـ امام: «فإن أخطأه ذلك؟» «اگر اين نعمت را نداشت چه چيزي مايه زينت اوست.»



ـ عرب: «مالٌ معه مروءة» «مالي كه صاحب آن با مروّت باشد.»



ـ امام: «فإنْ أخطأه ذلك؟» «اگر كسي اين صفت را ندارد.»



ـ عرب: «فقر معه صبر» «تنگدستي و فقري كه همراه با صبر باشد.»



ـ امام: «فإن أخطأه ذلك» «اگر كسي داراي اين خصلت نيست.»



ـ عرب: «فصاعقة تنزل من السماء و تحرقه فإنّه أهل لذلك» «آتشي از آسمان فروافتد و وي را نابود سازد، همانا او سزاوار چنين آتشي است.»



امام(عليه السلام) تبسّم كرد و همه ديه و بدهكاري وي را برعهده گرفت، سپس مقداري پول به او داد و فرمود: اين مبلغ را براي اهل خانه ات هزينه كن (در برخي از احاديث آمده است:) امام در خاتمه، انگشتر مبارك را از انگشت خود بيرون آورد و به مرد عرب داد و او خوشحال و شادمان رفت. 1



داستان انفاق امام حسين(عليه السلام) به گونه ديگر نيز در برخي از منابع اسلامي آمده است از جمله در تفسير كبير فخر رازي، ذيل آيه: ...وَعَلَّمَ آدَمَ الاَْسْمَاءَ... .

پاورقي

1 . تفسير صافى، علامه فيض كاشانى، ج1، ذيل آيه شريفه ...مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ... (منتهى الآمال، محدث قمى، ص351) و بحارالأنوار، ج44، ص196 و جامع الأخبار، ص137