«گريه»



مظهر شديدترين حالات احساسي انسان است، و علتها و انگيزه هاي مختلفي دارد كه هر يك از آنها نشان دهنده حالتي خاص است . در روايات ، بعضي از انواع گريه تحسين شده و از صفات پسنديده بندگان پاكدل خداوند به حساب آمده است ، و بعضي از انواع گريه مذموم شمرده شده است .



گريه ، از حالات و انفعالات انساني است كه با مقدمه اي از اندوه و ناراحتي رواني به طور طبيعي به ظهور مي رسد، و گاه ممكن است انگيزه اش هيجانات تند رواني باشد . مثل شوق و ذوقي كه از ديدار محبوب پس از زماني طولاني ناشي مي شود. همچنين گاهي هم گريه كردن حاكي از عقايد مذهبي انسان است با اين توصيف، از آنجايي كه گريه عملي طبيعي و اي بسا غير ارادي است؛ لذا نمي شود مورد امر و نهي و حسن و قبح قرار گيرد، بلكه آنچه كه مورد حسن و قبح است، مقدمات و انگيزه هاي گريه مي باشد . چنانكه گفته اند: «تو آني كه در بند آني».



در اينجا براي اينكه بدانيم گريه بر سيدالشهدا (ع) چگونه گريه اي است و چه تأثيرات و بركاتي مي تواند داشته باشد، بهتر آن است كه اشاره اي به انواع گريه كنيم تا بعد از آن، نوع گريه بر آن حضرت برايمان معلوم گردد.



1- گريه طفوليت : زندگاني انسان با گريه شروع مي شود كه همان گريه، نشانه سلامت و تندرستي نوزاد است، و در واقع گريه در آن زمان ، زبان طفل است .



2- گريه شوق: مانند گريه مادري كه از ديدن فرزند گمشده خويش پس از چندين سال سرداده مي شود . و اين گريه اي است كه از روي هيجان و احياناً جهت سرور و شادي به انسان دست مي دهد.



3- گريه عاطفي و محبت : محبت از عواطف اصيل انساني است كه با گريه انس ديرينه دارد . مثلاً محبت حقيقي به خداوند حسن آفرين است و براي قرب به او بايد اشك محبت ريخت.





*



صنما باغم عشق تو چه تدبير كنم تا بهكي در غم تو ناله شبگير كنم

*



تا بهكي در غم تو ناله شبگير كنم تا بهكي در غم تو ناله شبگير كنم



4- گريه معرفت و خشيت: انجام عبادات خالصانه و تفكر در عظمت آفرينش و كبريايي خداوند ، و همچنين اهميت تكاليف و مسئوليتهاي انساني باعث مي گردد كه نوع خاصي از خوف، در درون انسان ايجاد شود و اين خوف، خوفي است كه از روي معرفت به خداوند و تهذيب نفس به دست مي آيد كه «خشيت » ناميده مي شود.



5- گريه ندامت: از عوامل اندوه زدايي كه منجر به گريه مي گردد، محاسبه نفس و حسابرسي شخصي است ، و همين حسابرسي باعث مي شود كه انسان به گذشته خود فكر كند و با حسابرسي ، جبران كوتاهي و خطاها را بكند و اشك حسرت و ندامت از چشمانش جاري نمايد، اين گريه، نتيجه توبه و بازگشت به خداست.



اشك



*



ميغلتد به مژگانم به جرم رو سياهي روز وشب از ديدگان اشك پشيماني فشانم تابشويم شايد از اشك پشيماني گناهم

*



اي پناهبي پناهان، مو سپيد روسياهم تابشويم شايد از اشك پشيماني گناهم





6- گريه پيوند با هدف : گاهي قطره هاي اشك انسان، پيام آور هدفهاست . گريه بر شهيد از اين نوع گريه است . گريه بر شهيد خوي حماسه را در انسان زنده مي كند و گريستن بر سيدالشهدا (ع) خوي حسيني را در انسان احيا مي كند ، و خوي حسيني چنان است كه نه ستم مي كند و نه ستم مي پذيرد. آن كسي كه با شنيدن حادثه كربلا قطره اشكي از درون دل بيرون مي فرستد، صادقانه اين پيوند با هدف والاي سيدالشهدا (ع) را بيان مي كند.



7- گريه ذلت و شكست : گريه افراد ضعيف و ناتواني كه از رسيدن به اهداف خود مانده اند و روح و شهامتي براي پيشرفت در خود نمي بينند.



با ذكر اين مطلب، حال بايد بررسي كرد كه گريه بر حسين (ع) از چه نوع گريه است . هر كس با اندك توجهي خواهد دانست كه گريه بر حسين (ع) گريه محبت است ، آن محبتي كه در دلهاي عاشقانش به ثبت رسيده است . گريه بر او ، گريه شوق است ، زيرا قسمت زيادي از حماسه هاي كربلا، شوق آفرين و شورانگيز است و به دنبال آن سيلاب اشك شوق به خاطر آن همه رشادت، فداكاري ، شجاعت و سخنرانيهاي آتشين مردان و زنان به ظاهر اسير ، از ديدگان شنونده سرازير مي گردد و نيز گريه معرفت و پيوند با هدف متعالي و انسان ساز او است؛ و به تعبير امام خميني (ره) گريه سياسي است كه فرمود: «ما ملت گريه سياسي هستيم ، ما ملتي هستيم كه با همين اشكها سيل جريان مي دهيم و سدهايي را كه در مقابل اسلام ايستاده است خرد مي كنيم ».





*



هزارسال فزون شد ز وقعه عاشورا ولي زتعزيه هر روز، روز عاشور است

*



ولي زتعزيه هر روز، روز عاشور است ولي زتعزيه هر روز، روز عاشور است



هيهات كه گريه بر حسين (ع) گريه ذلت و شكست باشد، بلكه گريه پيوند با سرچشمه عزت است، گريه امت نيست، كه گويا است ، گريه سرد كننده نيست ، كه حرارت بخش است، گريه بزدلان نيست، كه گريه شجاعان است ، گريه يأس و نااميدي نيست كه گريه اميد است، و بالاخره گريه معرفت است و گريه معرفت در عزاي حسين (ع) از انحراف و تحريف در قيام آن حضرت جلوگيري مي كند و شايد به همين جهت باشد كه در فضيلت گريه بر سيدالشهدا (ع) روايات متعددي وارد شده است . از آن جمله، روايتي است كه امام صادق (ع) فرمود: «گريه و بي تابي در هر مصيبت براي بنده مكروه است، مگر گريه بر حسين بن علي (ع) كه اجر و ثواب نيز دارد» . 85



گريه و عزاداري براي سيدالشهدا(ع) داراي آثار و بركات مهمي است كه به برخي از آنها اشاره مي شود: