به نظرم بنيانگذار بناي حفظ حوادث با ادبيات و هنر، زينب كبري (سلام الله عليها) است. اگر حركت و اقدام حضرت زينب نمي بود و بعد از آن بزرگوار هم بقيه ي اهل بيت (عليهم السلام) - حضرت سجاد و ديگران - نمي بودند، حادثه ي عاشورا در تاريخ نمي ماند. بله، سنت الهي اين است كه اين گونه حوادث در تاريخ ماندگار شود؛ اما همه ي سنتهاي الهي عملكردش از طريق ساز و كارهاي معيني است. ساز و كار بقاي اين حقايق در تاريخ اين است كه اصحاب سر، اصحاب درد، رازدانان و كساني كه از اين دقايق مطلع شدند، اين را در اختيار ديگران بگذارند. بنابراين خاطره گويي و تدوين و پخش خاطرات را بايد در جايگاه حقيقي خودش نشاند، كه جايگاه بسيار بالا و والايي است و بسيار مهم است.

بيان هنري هم شرط اصلي است؛ كما اين كه خطبه ي حضرت زينب در شهر كوفه و شهر شام، از لحاظ زيبايي و جذابيت بيان، آيت بيان هنري است؛ طوري است كه اصلا هيچ كس نمي تواند اين را ناديده بگيرد. يك مخالف يا يك دشمن وقتي اين بيان را مي شنود، مثل تير برنده و تيغ تيزي، خواهي نخواهي اين بيان كار خودش را مي كند تأثير هنر به خواست كسي كه مخاطب هنر است، وابستگي ندارد. او بخواهد يا نخواهد، اين اثر را خواهد گذاشت. حضرت زينب (سلام الله عليها) و امام سجاد در خطبه ي شام و در بيان رسا و بليغ و شگفت آور مسجد شام اين كارها را كردند. [1] .