پس به طور خلاصه، نه نمي توانيم بگوييم كه حضرت، قيام كرد براي تشكيل حكومت و هدفش تشكيل حكومت بود، و نه مي توانيم بگوييم حضرت براي شهيد شدن، قيام كرد. بنده به نظرم اين جور مي رسد: آن كساني كه گفته اند «هدف، حكومت بود»، يا «هدف، شهادت بود»، ميان هدف و نتيجه خلط كرده اند؛ نخير، هدف، اينها نبود. امام حسين (عليه السلام)، هدف ديگري داشت؛ منتها رسيدن به آن هدف ديگر، حركتي را مي طلبيد كه اين حركت، يكي از دو نتيجه را داشت: حكومت، يا شهادت. البته حضرت براي هر دو هم آمادگي داشت؛ هم مقدمات حكومت را آماده كرد و مي كرد؛ هم مقدمات شهادت را آماده كرد و مي كرد. هم براي اين توطين نفس مي كرد، هم براي آن. هركدام هم مي شد، درست بود، ايرادي نداشت؛ اما هيچ كدام، هدف نبود، دو نتيجه بود. هدف، چيز ديگري است. اگر بخواهيم هدف امام حسين (عليه السلام) را بيان كنيم، بايد اين جور بگوييم كه هدف آن بزرگوار، عبارت بود از انجام دادن يك واجب عظيم از واجبات دين، كه آن واجب عظيم را هيچ كس قبل از امام حسين (عليه السلام) را بيان كنيم، بايد اين جور بگوييم كه هدف آن بزرگوار، عبارت بود از انجام دادن يك واجب عظيم از واجبات دين، كه آن واجب عظيم را هيچ كس قبل از امام حسين - حتي خود پيغمبر - انجام نداده بود؛ نه پيغمبر اين واجب را انجام داده بود، نه اميرالمؤمنين، نه امام حسن مجتبي! [1] .