بازگشت

جايگاه اصلاح طلبي در ديدگاه و نهضت حضرت اباعبدالله الحسين


معمولاً نامه ها و مكتوبات و به ويژه وصيّت نامه اشخاص ِ بزرگ سرشار از پند و موعظه و دربردارنده مهم ترين پيام ها و سفارش هاست .

حال اگر اين نامه يا وصيّت نامه از سوي برگزيدگان الهي باشد، جز مقاصد و هدف هاي والاي الهي (كه برخاسته از نيّت هاي پاك و الهي آنان است ) چيزي را در بر ندارد و درباره كرامت ِ انساني و تعالي و سعادت ابدي اوست .

پيشواي بزرگ ترين و برترين نهضت ها نيز وصيّت نامه و سفارشي دارند كه در طول ِ تاريخ مورد توجه و سرمشق تمامي پاك انديشان و آزادمنشان الهي قرار گرفته است .

همان گونه كه بارها خوانده و شنيده ايم ، پس از آن كه معاويه ، يزيد را به سلطنت گمارد و اركان اسلام و معنويّت و صَلاح امور متزلزل شد و حضرت اباعبدالله الحسين (ع) از بيعت با اين جرثومه فساد دوري كرد، آن حضرت (ع) به هنگام خروج از مدينه ، هدف از قيام و نهضت ِ مقدّسشان را براي جهانيان در وصيّت نامه اي به برادرشان محمد بن حنفيّه ، مي فرمايند:

حضرت امام حسين (ع) پس از آوردن نام الهي و شهادتين و اقرار به حق بودن بهشت ، جهنّم و قيامت و اين كه خداوند، هر كسي را در قبر است بر مي انگيزاند، قصدشان را از خروج و قيام بيان مي فرمايند. (و آن حضرت (ع) پس از بيان عقايد حقّه و معرفت خويش ، عَمَل خويش را طبق اين اعتقادات به منصّه ظهور مي رسانند) كه : «... وَ أَنّي لَم ْ اَخْرُج ْ اَشِراً وَلابَطِراً وَلامُفْسِداً وَلاظالِماً وَاِنَّما خَرَجْت ُ لِطَلَب ِ الاْصْلاح ِ في اُمَّة ِ جدّي ، اُريدُاَن ْ آمُرَ بِالْمَعْروف ِ وَ اَنْهي عَن ِ الْمُنْكَرِ وَ اَسيرُ بِسيرة ِ جَدّي وَاَبي عَلي ِّ بن ِ ابي طالِب ٍ (ع)...؛و به درستي من از روي خودخواهي ، خوش گذراني ، فساد و ستم گري خروج نكردم ، و همانابراي اصلاح در (مورد) امّت جدّم خروج كردم . مي خواهم امر به معروف و نهي از منكر كنم .و سيره و روشم ، سيره و روش جدّم و پدرم علي بن ابي طالب (ع) است .»

در اين كه ، چرا آن حضرت در آغاز وصيّت عقايد حقّه را بيان مي كنند، سخن بسيار است و حكمت هايي را براي آن برشمرده اند. يكي از حكمت ها چنين است كه : آن حضرت مي دانستند، دشمن از حربه تكفير استفاده خواهد كرد و چه بسا بر اثر تبليغات دشمن ، امر بر آيندگان نيز مشتبه گردد. اما مطلب مهم تر، چنان است كه حضرت (ع) هدف مقدّس خويش را از اين قيام بيان مي فرمايند: اوّل آن كه هر گونه شايعه و تهمت و افتراي دشمن مبني بر اين كه اين خروج ، حركتي دنيوي و براي هواي نفس و يا براي ايجاد اختلاف و ناامني ميان امت اسلامي و يا براي خشونت طلبي است ، خنثي شود؛ دوم ، اين خروج وقيام مقدّس براي رفع فساد و اصلاح طلبي در ميان امّت جدّشان است ، و به فرمايش علامه شهيد مرتضي مطهري (ره): «دنيا بداند كه حسين (ع) جز اصلاح امّت ، هدفي نداشت .»

سومين مطلب اين است كه اصلاح طلبي در جامعه اسلامي به صورت دو امر مهم جلوه مي نمايد كه حضرت سيد الشهدا (ع) بدان اشاره فرموده اند:

الف ) امر به معروف و نهي از منكر؛

ب ) سيره نبوي و علوي را روش عملي خويش قرار دادن .

پس در حقيقت ، هدف مقدّس ِ والا و بي نظيري كه سعادت دنيا و آخرت امّت مسلمان را تأمين مي نمايد و رضايت الهي در آن است ، همانا اصلاح طلبي در جامعه اسلامي ، است آن امام معصوم (ع) و آگاه به امور، بدان واقف بوده و نهضت را بر اساس آن آغاز كرده اند.