قبل از آن كه زيارت امام حسين (ع) را از نظر روايات مورد بحث و بررسي قرار دهم ، ذكر اين امر لازم است كه بدون شك زيارت يك عمل صالح و مورد پسند در بين تمام اديان و اقوام و ملل جهان است . احترام قايل شدن به بزرگان و تمجيد قهرمانان بعداز اين كه از بين رفتند، امري طبيعي است و اختصاص به عده اي خاص ندارد. بلكه هر قومي و هر فرهنگي ، هر ملتي روي قبور قهرمانان شان بنا مي سازند. در سالگردشان ،يادشان را گرامي مي دارند. از آنها به عنوان الگو در قهرماني تقليد مي كنند يا وقتي رئيس جمهور يك كشور به كشور ديگر سفر مي كند. قهرمان آن كشور را مورد تمجيد قرار مي دهد و به زيارت قبرش مي رود.

به هر حال اين عمل از نظر شرع و هم از نظر عقل مورد پسند است . از نظر عقل همه عقلاي دنيا از هر قوم و ملتي آن را امري خِردمندانه مي دانند. منتهي اين امر در بين شيعيان جلوه خاصي دارد. شيعيان از اين نظر در اوج قله رفيع معرفت و عرفان قرار دارند و رسيدن شان را به قله رفيع از معرفت و عرفان مديون خاك قبور پاك پيامبر و اهل بيت آن حضرت مي دانند. از نظر شيعه رفتن به زيارت اهل بيت فقط به خاطر احترام و اكرام و طلب شفاعت صرف نيست ، بلكه مقصود رسيدن به هدف بالاتر است . همان گونه كه خودپيامبر و اهل بيت آن حضرت ، پيروان خودشان رابراي رسيدن به آن هدف والا ترغيب وتشويق كرده اند و آن هدف بالاتر اين است كه آن رابطه تنگاتنگ بين اسلام و يك انسان شيعه براي هميشه باقي بماند و از نظر انديشه دائماً در ارتباط با منابع اسلام باشند. و هدف ترسيم تعهدي است كه براي هميشه زائر بامزور خود داشته باشد تا آن عهدي كه با آنها بسته اند، هيچ وقت شكسته نشود. به عنوان نمونه فرازهاي بعضي از زيارت ها را ذكر مي كنم :

«اللهم اجعلني في مقامي هذا ممّن تناله منك صلوة و رحمته ً و مغفرة ً اللهم اجعل محياي محيا محمدٍ و آل محمدٍ و مماتي محمدٍ و آل محمدٍ».

يا در جاي ديگر مي فرمايد: «اللهم انّي أشهدك با الولاية لمن واليت و والته رُسُلُك و أشهد باالبرائة ممّن برائت و برئت منه ».

و هم چنين مي فرمايد: «و اشهدالله تبارك و تعالي و كفي به شهيداً و أشهدكم انّي بكم مؤمن و لكم تابع في ذات نفسي و شرايع ديني و خواتيم عملي ».

از نظر شرع هم زيارت پيامبر و اهل بيت آن حضرت ثواب فوق العاده دارد. همان گونه كه پيامبر در جواب امام حسين (ع) مي فرمايد: «يابُنيّي من زارني حيّاً أو ميّتاً أو زاراَباك أو زار اَخاك أو زارك ، كان حقّاً علي ّ ان اَزوره يوم القيامة »؛ فرزندم هر كس مرا در حيات خود يا ممات خود زيارت كند يا پدرت يا برادرت يا تو را زيارت كند، بر من حق است كه او را روز قيامت زيارت كنم .

منتهي از بين زيارات ، زيات امام حسين (ع) از ويژگي خاصي برخوردار است . از سال 61 بعد از شهادت آن حضرت تا كنون زيارت آن حضرت به صورت يك سيره درآمده و سعي شيعيان اين بوده كه زيارت امام حسين (ع) را حفظ كنند. لذا در اين راه اموال فراوان را به مصرف مي رساندند و مي رسانند. از نظر روحي و اخلاقي خاصيت عجيبي در زيارت آن حضرت است كه امام صادق (ع) مي فرمايد:

هر كسي حسين (ع) را زيارت كند، گناهان او بر در خانه اش پلي شود. بعد از آن كه بگذرد، چنان كه يكي از شما پل را پشت سر گذاشته ، هنگامي كه از آن مي گذرد.

يا در جاي ديگر امام صادق (ع) مي فرمايد: كسي كه امام حسين (ع) را زيارت كند و عارف به حق آن حضرت باشد گويا اين كه خدا را در عرش خودش زيارت كرده است .

يا در جاي ديگر فرمود: زيارت آن حضرت واجب است بر هر كس كه اعتقاد به ولايت آن حضرت داشته باشد.

به دليل ويژگي خاصي كه زيارت آن حضرت دارد و شيعيان نيز اهميت زياد به آن مي دهند، در زمان متوكل عباسي ماليتهاي سنگيني را وضع كرده بودند تا اين كه بدين وسيله از رفتن شيعيان به زيارت آن حضرت جلوگيري كنند. بعد از مدتي ديدند كه اين امر مانع شيعيان از رفتن به زيارت آن حضرت نشده ، بلكه تعداد زائرين آن حضرت را زياد شده است .

البته سر اين كه از بين زيارت معصومين (ع) روي زيارت امام حسين (ع) تأكيد خاصي شده ؛ در مواردي فراوان به مناسبت هاي مختلف زيارت آن حضرت وارد شده ،براي اين است كه قيام آن حضرت بزرگترين حادثه تاريخي بود. همين باعث شد كه روي زيارت آن حضرت حساب ويژه اي باز شد و تربت آن حضرت از بين تربت همه معصومين شفابخش شد و سبب شد كه حورالعين بوي تربت آن حضرت را از رد پاي فرشته هاي الهي استشمام نمايند.

بر زائرين مضجع شريف آن حضرت لازم است كه توجه به نقش مزور خود داشته باشند و اگر با اين توجه آن حضرت را زيارت نمايند، عزّت مي بخشد به زائر خود.

به هر حال به خاطر ويژگي هاي مذكور است كه صدها روايت در باب زيارت آن حضرت وارد شده و مردم را تشويق به زيارت آن حضرت نموده است . فرق ندارد از دور باشد يا نزديك . لذا بنده با رعايت اختصار تعدادي از رواياتي كه درباره فضيلت زيارت آن حضرت وارد شده است ، يادآوري مي كنم :