در اينجا فشرده آنچه را در اين مورد آورده ايم، و هم آن را كه نگفته ايم مي آوريم.

نخستين كسي كه در مكتب اهل بيت دست به تدوين حديث زده است، شخص حضرت اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب (ع) بود كه تقريرات پيامبر خدا ص را در كتابهايي، از جمله جامعه، در پهنه پوستي به طول هفتاد ذراع ثبت كرده است، كه بر روي زمين هيچ حكمي از احكام اسلامي، كه مورد نياز مردم باشد، نيست، مگر اينكه در آن جامعه موجود مي باشد. كتابهاي آن حضرت به ميراث به ائمه از فرزندانش رسيده و آنان نيز براي شاگردانشان از آن كتابها از پيامبر خدا (ص) روايت مي كردند.

برخي از آنان، شنيده هاي خود را از ايشان، در كتابهاي كوچكي ثبت مي كردند.

و شيخ كليني (من 329 ق) نخستين كس از پيروان مكتب اهل بيت است كه اولين كتاب بزرگ حديث را در حد توانش از همان رسائل و كتابهاي حديث كوچك فراهم آورده است.

پس از كليني، شيخ صدوق (م 381 ق) كتاب مدينة العلم را تأليف كرد كه متأسفانه بر اثر به آتش كشيده شدن كتابخانه هاي پيروان مكتب اهل بيت و تبعيد و آواره شدن شيعيان اثري از آن به دست نيامده است.

پس از تأليف كتاب بسيار بزرگ و پرحجم مجموعه حديثي بحارالانوار توسط مجلسي (م 1111 ق) و كتاب عوالم بحراني از شاگردهاي او، ديگر مجموعه اي كامل و شامل حديثي در مكتب اهل بيت تأليف نشده است.

دانشمندان مكتب اهل بيت توجهي كامل و شامل به احاديث احكام فقهي مبذول داشته اند و شيخ صدوق اولين كتاب بزرگ حديثي فقهي را نگاشت و آن را من لا يحضره الفقيه ناميد.

پس از او شيخ طوسي (م 460 ق) كتابهاي استبصار و تهذيب را در همين قسمت به رشته تاليف درآورد.

اينجا بود كه كتابهاي بزرگ چهارگانه حديث (كافي، من لا يحضره الفقيه، تهذيب و استبصار) از شهرت و بلندآوازگي خاصي در مكتب اهل بيت (ع) برخوردار شدند؛ به طوري كه كتابهاي حديثي ديگري كه بعد از آنها نگاشته شده اند، اگر چه از لحاظ حجم و تقسيم بندي بر كتابهاي چهارگانه مزبور مزيت دارند، مانند كتابهاي وسائل، تاليف شيخ حر عاملي (م 1104 ق) و جامع احاديث الشيعه آيت الله بروجردي (م 1380 ق) كه از همه كتابهاي نامبرده در فوق شاملتر و محكمتر مي باشد، هيچيك از حيث شهرت جاي آن چهار كتاب را نگرفته است. زيرا فضل و برتري پيشكسوتان راست.