بازگشت

حديث نهم


به سندش از محمد بن الحسين، از ابن محبوب، از ابي الجارود، از ابوجعفر امام باقر (ع) از جابر بن عبدالله انصاري كه گفت:

بر فاطمه (ع) وارد شدم، در برابر آن بانو لوحي بود كه اسامي اوصيا از فرزندانش بر آن ثبت شده بود. آنها را شمردم، دوازده تن بودند، و آخرشان قائم (ع).

سه نفرشان محمد نام داشتند و سه نفر هم علي.

همين حديث را شيخ مفيد از كافي در ارشاد، و طبرسي به پيروي از او در اعلام الوري با همين لفظ آورده اند.

و معناي اين حديث با چنين الفاظي در كتابهاي سه گانه حديث اين مي شود كه تعداد ائمه اوصياي پيامبر خدا (ص) سيزده نفر باشند. حضرت امير (ع) با دوازده فرزندش از فاطمه زهرا (ع).

در حالي كه مي بينيم شيخ صدوق همين حديث را با اسناد خودش، و نه به نقل از كتاب كافي، در كتاب عيون اخبار الرضا با دو سند، و در كتاب اكمال الدين با يك سند از محمد بن الحسين آورده و سپس سندش با سند كافي به جابر بن عبدالله رسيده است.

از او روايت مي كند كه گفته است:

بر فاطمه (ع) وارد شدم. او در پيش روي خود لوحي داشت كه اسامي اوصيا در آن نوشته شده بود آنها را شماره كردم، تعدادشان دوازده نفر و آخرشان قائم (ع) بوده از آنها سه نفر محمد نام داشته و چهار نفر علي. [1] .

نتيجه سنجش و بررسي

معلوم مي شود در نسخه كافي كه آمده من ولدها يعني از اولاد آن بانو، زائد است و ثلاثة منهم علي يعني سه نفرشان علي است، تحريف است. و شيخ مفيد هم به نقل از او، همانها را در ارشاد آورده، در حالي كه درست، الفاظ روايت شيخ صدوق در عيون و خصال مي باشد كه قيد كرده اربعة منهم علي و من ولدها را هم ندارد.


پاورقي

[1] الف. کافي، ج 1، ص 532 که سند آن از اين قرار است: محمد بن يحيي از محمد بن الحسين.

ب. ارشاد شيخ مفيد، ص 328 که سند آن چنين است: خبر داد ما را ابوالقاسم جعفر بن محمد، از محمد بن يعقوب، از... و قيد کرده است: اسماء الاوصيا و الائمه.

ج. عيون اخبار الرضا صدوق، ج 1، ص 46 و 47 و سندش، حديث کرد ما را احمد بن محمد بن يحيي عطار (رض) و گفت حديث کرد ما را پدرم از احمد بن محمد بن عيسي، و ابراهيم بن هاشم، و همه آنها از حسن بن محبوب... و به همين سند در اکمال الدين، ج 1، ص 213؛ مراة العقول، ج 6، ص 228 من ولدها را يا يازده تن، و يا بر سبيل مجاز عنوان کرده و ثلاثة منهم علي را تصحيف و خطاي در نوشتن اعلام کرده است. زيرا چهار نفر از امامان علي نام داشته اند.