بازگشت

سند شيخ كليني در كتاب كافي


شيخ كليني كتاب ديات را از عدة من أصحابنا از سهل بن زياد روايت كرده است. و همان طور كه در گذشته گفتيم، اين عده عبارتند از:

1 - محمد بن جعفر بن محمد بن عون اسدي:

نجاشي در شرح حال او مي نويسد: ابوالحسن، محمد بن جعفر بن محمد از اهالي كوفه و ساكن در ري، صاحب تأليفاتي بود كه از وجود آنها... ما را آگاه ساخته اند. او در سال 312 هجري درگذشته است.

شيخ طوسي نيز ضمن شرح حال او گفته است كه ابوالحسن صاحب تأليفاتي بوده كه جماعتي ما را از وجود آنها آگاه ساخته و رواياتش در جامع الرواة آمده است. [1] .

2 - محمد بن حسن صفار، كه شرح حالش گذشت.

3 - علي بن محمد بن ابان رازي كليني، معروف به علان

نجاشي در شرح حالش مي نويسد كه دايي او علان كليني نام داشته است. و در شرح حال علان مي گويد: كنيه اش ابوالحسن، و مردي بوده ثقه و بزرگوار، و كتابي داشته شامل اخبار قائم (عج).

وي در راه مكه به قتل رسيد. هم او در كتاب مجمع الرواة ثقه و شريف معرفي شده است. [2] .

4 - محمد بن عقيل كليني

نويسندگان تراجم رجال، شرح حال ويژه اي براي او ننوشته اند. زيرا آنها به شرح حال دارندگان كتابهاي اصول و ارباب تأليف پرداخته اند، حال آنكه محمد بن عقيل تنها از راويان است. از اين رو در كتابهاي مجمع الرجال و جامع الرواة احاديث روايت شده از وي آمده است. [3] .

سهل بن زياد آدمي

نجاشي مي گويد: ابوسعيد رازي، داراي كتاب نوادر بوده، كه ما را از وجود آن... آگاه ساخته است.

و شيخ طوسي نيز گفته است او را كتابي بوده و... ما را از آن آگاه ساخته است.

سهل بن زياد به خدمت امام جواد و امام هادي (ع) رسيده و در سال 250 هجري يا امام حسن عسكري (ع) مكاتبه داشته است.

سهل بن زياد را از راويان ضعيف معرفي كرده اند. [4] .

سهل بن حسن بن ظريف

نجاشي در شرح حالش مي نويسد: ابومحمد ثقه است و راويان بسياري از او روايت كرده اند. از اجازه او ما را... آگاه ساخته است.

شيخ طوسي نيز در شرح حالش مي گويد: سهل بن حسن كتابي داشته كه عده اي از اصحاب ما، ما را از وجود آن آگاه ساخته و اردبيلي رواياتش را در جامع الرواة آورده است.

حسن بن ظريف از پدرش ظريف بن ناصح كه شرح حالش گذشت، روايت نموده است. ظريف بن ناصح نيز از عبدالله بن ايوب فرزند راشد زهري روايت كرده است.

عبدالله بن ايوب راشد زهري

نجاشي در شرح حالش مي نويسد: او مردي جامعه فروش بود و از امام باقر (ع) روايت حديث كرده و كتاب نوادري داشته كه از وجود آن... ما را آگاه ساخته است.

شيخ طوسي نيز در شرح حال او مي نويسد: او را كتابي بوده است كه به وسيله گروهي از وجود آن آگاه شده ايم.

جامع الرواة به معرفي رواياتش پرداخته است. [5] .

ابن ايوب كتاب ديات را از محمد بن ابي عمرو طبيب، از امام صادق (ع) روايت كرده است. (شرح حال محمد بن ابي عمرو در گذشته آمده است.)


پاورقي

[1] مجمع الرجال، ج 5، ص 177؛ جامع الرواه، ج 2، ص 86.

[2] رجال ناشي ص 292.

[3] مجمع الرجال 5/265.

[4] رجال ناشي ص 140.

[5] رجال نجاشي، ص 164، فهرست شيخ طوسي، ص 130؛ جامع الرواه، ج 1، ص 477 و 474 و مجمع الرجال، ج 3، ص 256 و ج 2، ص 117.