فرشتگان موجوداتي نوراني هستند كه بيشترين افراد مخلوقات را تشكيل مي دهند. لذا توجه آنها به يك مكان، و آمد و شد آنها بيانگر اهميت آن جاست.

كربلا از دير باز محل تجمع و رفت و آمد ملائكه بوده است. سالهاي سال قبل از شهادت جگر گوشه ي پيامبر صلي اللَّه عليه و آله با اين سرزمين مأنوس بوده اند، هنگام تجهيز در مراسم نماز و به خاك سپردن آن حضرت شركت نموده و پس از آن نيز مفتخرند كه از جانب خداي تعالي به آنها اذن زيارت داده شود. لذا بين حرم آن حضرت و آسمان هفتم محل پائين آمدن و بالا رفتن ملائكه است و بدون هيچ خستگي با حالتي خاص كه حاكي از حزن و اندوه آنها در شهادت امام حسين عليه السلام است به


زيارت مشرف شده و به گريه و عزاداري مشغول مي شوند، و در شب و روز جمعه براي ذكر فضائل و مقام و منزلت آن گرامي گرد يكديگر مي آيند. جبرئيل و ميكائيل عليهماالسلام كه دو فرشته ي مقرّب درگاه حق تعالي هستند، هر شب به زيارت كربلا مي روند.

گروه ويژه اي از ملائكه براي هميشه در حرم حاضرند و به عزاداري و صلوات بر آن حضرت مشغولند تا با ظهور حضرت بقيةالله الاعظم عجل الله فرجه الشريف به آن حضرت ملحق شوند.

امام صادق عليه السلام فرمود: «بين قبر امام حسين عليه السلام تا آسمان هفتم، محل رفت و آمد فرشتگان است» [1] .

و فرمودند: «از آن جاست (يعني كربلا) محل عروج ملائكه به سوي آسمان. هيچ مَلَك مقرّب و پيامبر مرسَلي نيست، مگر اين كه از خداوند اجازه مي گيرد تا به زيارت امام حسين عليه السلام مشرَّف شود. پس (هميشه چنين است كه) گروهي فرود آمده و گروهي بالا مي روند» [2] .

و نيز از آن حضرت نقل است كه: «آگاه باشيد كه، هزار سال پيش از دفن جدّم امام حسين عليه السلام در كربلا، فرشتگان به زيارت آن جا رفته اند. هيچ شبي نيست مگر اين كه جبرئيل و ميكائيل عليهماالسلام به زيارت آن حضرت مي روند». سپس به راوي فرمودند: «سعي كن اين محل از وجود تو خالي نباشد» [3] .


در روايت ديگر از آن حضرت چنين آمده است: «مگر نمي داني كه خداوند هزار هزار فرشته ي، پريشان و غبارآلود دارد، كه گريه كنان به زيارت امام حسين عليه السلام مشرّف مي شوند و هيچگاه خسته و سست نمي شوند» [4] .

و فرمودند: «خداي متعال از روز شهادت امام حسين عليه السلام هفتاد هزار فرشته را نزد آن حضرت موكّل نموده كه هر روز بر آن حضرت صلوات مي فرستند و طلب رحمت مي كنند تا آن زماني كه بخواهد» [5] .

اسحاق بن عمار گويد: خدمت امام صادق عرض كردم: شب عرفه در كربلا بودم. سه يا چهار هزار نفر- و بنابر روايت ديگري حدود پنجاه هزار نفر- را ديدم با صورتهايي زيبا و بويي خوش كه تمام شب مشغول نماز بودند. ولي پس از طلوع فجر سر به سجده نهاده بودم و وقتي سر برداشتم از آنها هيچ خبري نبود.

حضرت فرمودند: «اينان فرشتگاني هستند كه تا قيامت كنار قبر حضرتش خواهند بود» [6] .

در زيارتي كه علامه مجلسي، از سيد بن طاووس نقل كرده، چنين آمده است: «سلام بر (آن بزرگواري كه)... فرشتگان آسمان بر او نماز گزارده و او را به خاك سپردند» [7] .

در زيارت ديگري كه شيخ طوسي، روايت كرده، خطاب به شهداي


كربلا چنين آمده است: «فرشتگان براي شما گريه كرده و شما را در ميان گرفتند و در لشكرگاه شما مسكن گزيده و مكان شهادت شما را محل دائمي خويش قرار دادند. به شما احترام كرده و بالهاي خويش را بر شما گسترانيدند، و تا قيامت از شما جدا نخواهند شد» [8] .

در روايتهاي زيادي از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: «چهار هزار فرشته ي گردآلود و پريشان حال نزد قبر امام حسين عليه السلام هستند كه تا قيامت براي حضرت مي گريند» [9] .

خطيب خوارزمي از علماي بزرگ اهل سنت، نقل مي كند كه وقتي كعب الأحبار [10] از شهادت امام حسين عليه السلام پيشگوئي مي كرد قسم ياد كرد كه گروهي از فرشتگان آسمانها تا آخر روزگار بر او خواهند گريست.

سپس گفت: هيچ پيامبري نبوده، مگر اين كه كربلا را زيارت كرده و بر امام حسين عليه السلام گريسته است. هر روز فرشتگان به زيارت ايشان آمده و سلام مي دهند.


در شب و روز جمعه، هفتاد هزار فرشته براي زيارت و گريه نازل مي شوند و فضايل و مقام و منزلت او را يادآور مي شوند.

راوي گويد: مطالب كعب را به سلمان فارسي، عرض كردم.

فرمود: آري، كعب راست مي گويد [11] .

و باز او نقل كرده است كه: «اطراف قبر امام حسين عليه السلام هفتاد هزار فرشته ي غبارآلود و پريشان احوال تا قيامت گريه مي كنند» [12] .