بسم الله الرحمن الرحيم

الحمدلله رب العاليمن، و الصلاة و السلام علي محمد و آله الطاهرين و اصحابه المنتجبين،: و اللعنة علي اعدائهم اجمعين لاسيما المنافقين.

از سلسله مباحث: «نقش ائمه در احياي دين»، اين جزء را ويژه بررسي «نهضت كربلا و نقش امام حسين عليه السلام در احياي اسلام» قرار داديم تا با نگرشي فشرده ولي همه جانبه به شرايط زمان و مكان و اركان اجتماعي پيش از آن، ابعاد نهضت و انگيزه هاي قيام آن حضرت را بحث و بررسي نماييم.

از آنجا كه زمينه هاي قيام سيدالشهداء عليه السلام به تدريج فراهم شده و ريشه خلافكاريها و انحرافات به سالهاي پيش از آن باز مي گردد، در بررسي اين قيام نيز، بناچار بايد به موجبات و زمينه هاي قبلي آن توجه كرده و اسباب انحراف و روي گرداني ابناي امت از اسلام ناب محمدي را، در گذشته دورتر جستجو


كنيم؛ گذشته اي با تعصب شديد قبيله گي در عمق جان صحابه مشهور بلند آوازه، تعصبي كه هميشه و در همه جا خود را نشان داد و در رويدادهاي مهم، نتيجه را در چرخه اميال خود گردانيد. بدين خاطر، براي درك بهتر ريشه ها و عوامل پديد آورنده ي اين نهضت برزگ ابتدا اوضاع اجتماعي عرب بيش از اسلام، و سپس حالات مسلمانان پيش از قيام را فشرده بيان مي داريم: