بازگشت

آسيب شناسي مراسم عزاداري


اگر مراسم عزاداري، اين اندازه اهميت دارد، بايد همانند يك گوهر گران بها از آن محافظت شود. فريادهاي بعضي از علماي ديني، مانند شهيد مطهري، كه در سه جلد كتاب حماسي حسيني و تحريف هاي عاشورا گرد آمده است، ناظر به همين امر است. براي آسيب شناسي اين مراسم، لازم است مطالعاتي مستقل و مفصل، با شيوه هاي مختلف پژوهشي، انجام شود؛ اما در اين مختصر، فقط با يك نگاه نظري به اين مراسم، بعضي از نكات آسيب شناسي را بيان مي كنيم و از خداوند متعال مي خواهيم كه اين آسيب ها، در مراسم عزاداري امام حسين عليه السلام به حداقل برسد:

الف) رقابت هاي شديدي كه گاهي بين گروها و هيأت هاي مذهبي ايجاد مي شود. [1] .

ب) همراه شدن مراسم عزاداري، با خرافات و امور نادرستي از فرهنگ عمومي مردم.

ج) اصالت يافتن بعضي از فوايد جانبي و فرعي، كه از طريق هر گروه اجتماعي، ممكن است حاصل شود؛ مانند ديد و بازديد.

د) فراهم آوردن آزار و اذيت هايي براي ديگران، مانند صداي بلندگو و بسته شدن خيابان ها، كه اگر تكرار شود، ممكن است افرادي را منزجر كند.

ه) استفاده از اشعار و موسيقي هايي كه در شأن عزاداري حسيني نيست و گاهي ممكن است خلاف شرع باشد. (البته گفتني است كه مراسم آهنگين عزاداري و مولودي ها، كه در جامعه ي ما رواج دارد، سهم به سزايي در ارضاي نياز به موسيقي، به ويژه در كودكان و نوجوانان دارد و چه بسا آنان را از جذب شدن به موسيقي هاي مبتذل باز مي دارد).

و) غلبه كردن بعد عاطفي و غفلت از بعد شناخت ديني، در اين مراسم. اين آسيب بسيار جدي است و در درازمدت مي تواند تخريب گر باشد.

ز) ايجاد رابطه هاي مريد و مرادي [2] بين افراد معمولي. گاهي ممكن است افرادي در لفافه و ناآشكار، به جاي دعوت به دين، دعوت به خود كنند.

ط) تكراري بودن محتوا و شيوه هاي جاري، مانند سخنراني ها و اشعار. [3] .

ي) ساختن يا استفاده كردن از روضه و مطالبي كه مستند نيست، اما تأثير عاطفي ايجاد مي كند.

ك) انجام دادن بعضي رفتارها، مانند نواختن شيپور و اجراي آهنگ هاي مبتذل. [4] .

ل) آسيب رساندن به بدن، مانند قمه زني، كه مبناي ديني ندارد. [5] .

م) قرار گرفتن مجالس عزاداري در اختيار افراد كم سواد. [6] .

ن) خواندن بعضي از اشعار غلوآميز، كه خلاف اعتقادات ديني است. [7] .


پاورقي

[1] در تعارض با آياتي مانند: (تعاونوا علي البر و التقوي) (مائده(5) آيه‏ي 2) و آيات ديگر.

[2] (قل ان کنتم تحبون الله فاتبعوني يحببکم الله) (آل‏عمران (3) آيه‏ي 31) و آياتي ديگر مانند: يوسف (12) آيه‏ي 108.

[3] (لا يسمعون حسيسها و هم فيما اشتهت أنفسهم خالدون) (انبياء (21) آيه‏ي 102).

[4] (و اجتنبوا قول الزور) (حج (22) آيه‏ي 30).

[5] (و ما نها کم عنه فانتهوا) (حشر (59) آيه‏ي 7).

[6] (فاسألوا أهل الذکر ان کنتم لا تعلمون) (انبياء (21) آيه‏ي 7).

[7] (و اجتنبوا قول الزور) (حج (22) آيه‏ي 30).