بازگشت

چكيده


بسياري از حركتهائي كه داعيه احياگري داشته اند نه تنها دين را احيا نكرده و از خرافات و انحرافات پاكسازي نكرده اند بلكه خود موجب پيدايش انحراف جديدي در دين گرديده اند. عده اي از آنان راه افراط را پيموده و به بهانه احياي دين هر گونه تأويل و تفسيري را در دين مجاز شمرده اند و عده اي ديگر راه تفريط را پيش گرفته و با حربه احياي دين با هر گونه نوآوري و پويايي دين به مبارزه برخواسته و چهره اي خشك و انعطاف ناپذير از دين را به نمايش گذاشته اند. حال بايد ديد چرا اين جريانها موفق نبوده اند و چه علل و عواملي باعث انحراف آنان شده است. آفات و خطرات احياي دين را نمي توان در چند عامل خاص منحصر ساخت. آفت زدگي در هر حركتي متناسب با وضعيت سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي زمان خود، معلول يك سري علل و عوامل ويژه اي است؛ اما مي توان چند عامل را به عنوان عوامل مشترك برشمرد از آن جمله: فاصله از سنت، تكيه بر قياس و رأي، ضعف بنيه علمي، بي ايماني و هواپرستي، عوامل سياسي و.. است.