انديشه سياسي در قيام كربلا
در كنار شاعراني كه با سروده هاي پرسوز و نوحه هاي جانگداز خويش، تنها به بُعد عاطفي و نوحه گري و مرثيه بر جسم چاك چاك و لب عطشان سيدالشهدا(ع) مي پرداختند، شاعراني هم بودند و هستند كه در آن حادثه، بُعد حماسي و انقلابي و انديشه هاي سياسي و الهام بخشي هاي اجتماعي و مبارزاتي آن را از نظر دور نداشته اند. عناصري كه در سروده هاي شاعران در اين محور وجود دارد، قابل
عنوان گذاري به صورت محورهاي زير است:
- ذلت ناپذيري و عزت نفس
- ظلم ستيزي و افشاگري ستم جائران
- حق گرايي و دعوت به رهبري ائمه
- عدالت و برابري
- آزادي و آزادگي
- احياگري دين و سنّت هاي اسلامي
- رسواسازي باطل و مبارزه با بدعت
- اقامه حق و عدل و امر به معروف و نهي از منكر
- اصلاح جامعه و پيكار با مفاسد
- جاودانگي نام حسين(ع) و شهداي كربلا
- موج آفريني حادثه عاشورا در تاريخ
- الهام بخشي عاشورا به انقلابيون و ستمديدگان
- الهام گيري آزادگان از مكتب عاشورا
- نقد حكومت يزيد و شيوه هاي جاهليت اموي
- آگاه سازي توده ها و دريدن پرده هاي غفلت
- تبيين مظلوميّت اهل بيت(ع)
- شايستگي امام حسين(ع) و عترت به امامت و پيشوايي
- ضرورت فداكاري و جهاد در راه عقيده و مرام
- شكست سلطه ها در برابر سلاح شهادت و مظلوميّت
- برتري شهادتِ با افتخار، بر زندگي ذليلانه
- ضرورت پيام رساني در حماسه هاي خونين
- دشمني ديرينه جبهه يزيدي با اساس اسلام
و...موارد و مفاهيمي از اين دست، كه هم در قيام عاشورا وجود داشته و از درس ها و پيام هاي اجتماعي و سياسي آن به شمار مي رود، و هم در سروده هاي شاعران متعهد و آگاه عاشورايي به وضوح ديده مي شود.
روشن است كه پرداختن به مفاهيم سياسي ياد شده و تحليل و كاوش آنها در اشعار شعرا، كاري عظيم و پرحجم و بيرون از حوصله اين نوشتار است. ناچار بايد اشاراتي به نمونه هايي از سروده هاي شاعران داشت، تا گوشه اي از بازتاب اين انديشه ها در آينه شعر و ادب، روشن گردد. از آنجا كه بهره گيري از شعر، به لحاظ زبان عام و فراگير و جذاب و دلنشين آن، در جاودانه ساختن مفاهيم ديني و اجتماعي مؤثّر است، اهتمام جدّي تر در زمينه سرودن شعرهاي آييني با نگرش هاي سياسي اجتماعي به حادثه كربلا و كلاً مضامين مكتبي و حركتِ مستمر و ريشه دار دين در جامعه، مي تواند يكي از گام هاي اساسي و ارزشمند به شمار آيد.