از نامهاي روز عاشوراست، به معناي روز خدا.گر چه همه روزها و مكانها و زمانها از آن خداست، ولي گاهي زمان و مكان خاصي به دليل اهميت آن يا عظمت حادثه اي كه درآن اتفاق افتاده و قدرت نمايي خداوند در آن روز، به خدا انتساب پيدا مي كند و «ماه خدا ياروز خدا» مي شود.در قرآن نيز از «ايام الله » ياد شده و به گراميداشت آن توصيه شده است، چرا كه در سرنوشت اقوام و ملل، تاثير عمده داشته است (ذكرهم بايام الله: ابراهيم، آيه 5). [1] .

در روز عاشورا، حوادث مهمي اتفاق افتاده كه مهمترين آن حماسه كربلا و شهادت امام حسين «ع » است.طبق روايات فراوان، بخصوص در كتب اهل سنت، عاشورا روز مهمي بوده كه پيشينيان آن روز را، روزه مي گرفتند و پيامبر «ص » هم روزه مي گرفت، ولي پس از شهادت حسين بن علي «ع » در اين روز، بني اميه بخاطر كينه اي كه با عترت پيامبرداشتند، آن روز را روز فرخنده و مبارك و عيد قرار دادند و به شادماني پرداختند (اللهم ان هذا يوم تبركت به بنو امية... و هذا يوم فرحت به آل زياد و آل مروان بقتلهم الحسين) [2] ازاين رو پس از آن حادثه، امامان شيعه آن را روز شومي دانسته و از روزه گرفتن در آن نهي كردند.

در روايات عامه نقل شده كه از رسول خدا «ص » درباره عاشورا و روزه آن پرسيدند، فرمود: «ان يوم عاشورا يوم من ايام الله تعالي، فمن شاء صامه و من شاء تركه » [3] عاشورايكي از ايام الله است، هر كه خواست روزه بگيرد و هر كه خواست، نگيرد.از امام صادق «ع » روايت است كه آل اميه و شامياني كه در كشتن حسين «ع » آنان را ياري كرده بودند، نذر كرده بودند كه اگر حسين «ع » كشته شود و سپاه كوفه سالم از جبهه كربلا برگردند و خلافت در دودمان آل ابي سفيان مستقر گردد، آن روز را روز عيد و جشن بگيرند و به شكرانه اش، آن روز، روزه بگيرند.از اين رو روزه گرفتن عاشورا تا امروز در ميان آل ابي سفيان رسم شده است و مردم از آنان تبعيت مي كنند و روزه مي گيرند و در اين روز، به خانواده و بستگان خويش، شادي مي رسانند. [4] .

به هر حال، در تاريخ اسلام، واقعه خونين عاشورا عظيم ترين جلوه فداكاري خالصانه در راه دين و فدا شدن گراميترين انسان آن روزگار در راه حق و عدالت و احياي اسلام بود و تاثيرات مهمي در بيداري ملتها در طول تاريخ و الهام گرفتن افراد و امتها در راه مبارزه باستم داشته است و اگر در اسلام، چند روز بسيار مهم و به ياد ماندني و ستودني داشته باشيم، يكي هم عاشوراست، كه راز و رمز كرامت بخشيدن انسان بر فرشتگان از سوي خدا را نشان مي دهد و براي امت محمد «ص » همين بس كه اسوه هايي چون سيد الشهدا «ع » و شهداي كربلا دارد كه جهان را در مكتب شرافت و آزادي خود، تربيت مي كند.در حديثي قدسي آمده است كه حضرت موسي به خداوند عرض كرد: پروردگارا، چرا و به چه خاطر امت محمد «ص » را بر ساير امتها فضيلت بخشيدي؟ فرمود: به خاطر ده خصلت و ويژگي آنان را برتري دادم. موسي «ع » پرسيد: آن ده خصلت چيست كه امت محمدي به آن عمل مي كنند، تا من هم بني اسرائيل را فرمان دهم تا به آنها عمل كنند؟

خداي متعالي فرمود: «الصلاة و الزكاة و الصوم و الحج و الجهاد و الجمعة و الجماعة و القرآن و العلم و العاشوراء...» [5] آنها عبارت است از: نماز، زكات، روزه، حج، جهاد، نماز جمعه، نماز جماعت، قرآن، دانش، و عاشورا! شگفتا كه عاشورا در كنار نماز و حج و جهاد و قرآن و... از خصلتهاي امتياز بخش امت اسلام بر امتهاي ديگر است.و اين راز عظمت عاشورا و يوم الله بودن آن است. در ادامه حديث فوق، حضرت موسي از مفهوم «عاشورا» مي پرسد، خداوند در پاسخ به روز گريه و تباكي بودن عاشورا در سوگ فرزند پيغمبر و فضيلت گريستن و اطعام و خرج در راه زاده زهرا و ماتم آن شهيد بزرگوار اشاره مي فرمايد و بر چشمهاي گريان در روز عاشورا و قطرات اشك، پاداش بهشت را وعده مي دهد.

امام خميني «قدس سره » نيز روزهايي همچون 22 بهمن، 15 خرداد، 17 شهريور را «يوم الله » مي داند و به تكريم و احياي آنها دستور مي دهد و تعبير «عاشورا و 17 شهريور و ديگر ايام الله...» [6] نشان مي دهد كه عاشورا را نيز از ايام الله مي داند و در جايي هم 15 خرداد را با عاشورا مقايسه مي كند و هر دو را «روز الهي » مي داند كه همان يوم الله است: «بزرگداشت روز حماسه آفرين 15 خرداد، بزرگداشت ارزشهاي انساني در طول تاريخ است، همان سان كه بزرگداشت روز سرنوشت ساز عاشورا، بزرگداشت اسلام و قرآن كريم است.ملت شريف ما، بلكه ملتهاي مظلوم، از هر چه غفلت كنند، از اين دو روز الهي نبايد غفلت كنند.عاشورا با «نه » خود، يزيديان را در طول تاريخ نفي كرد و به گورستان فرستاد، 15 خرداد پهلويان و پهلوي صفتان و ابر قدرتها را مدفون كرد...» و در پايان اين پيام، مي فرمايد: «درود بر عاشورا، درود بر 15 خرداد و 22 بهمن، درود برايام الله » [7] .