بازگشت

نهضت توابين


توبه كنندگان، لقب گروهي از شيعيان كوفه كه به خونخواهي شهداي كربلا قيام كردند. پس از حادثه كربلا، شيعيان كوفه بخاطر ياري نكردن امام حسين «ع » پشيمان شدند و توبه كردند و زدودن ننگ كوتاهي در نصرت امام را در قيام و انتقام از قاتلان سيد الشهدا ديدند. سليمان بن صرد خزاعي را كه از چهره هاي بارز شيعه بود به رياست برگزيده، در خانه او گرد آمدند و هم پيمان شدند تا دست به قيام عليه امويان بزنند.آغاز تصميمشان در سال 61 هجري بود، ليكن زمان نهضت را در سال 65 هجري قرار دادند.در اين مدت، باجذب افراد به گروه خويش و تهيه سلاح و فراهم كردن امكانات نهضت، پس از مدتي سازماندهي مخفيانه، سرانجام با جمعيتي 4000 نفري قيام كردند و با شعار «يا لثارات الحسين »، عازم نخيله شدند تا از آنجا به سوي شام حركت كنند.شروع قيام آنان را در عصر مروان بن حكم، روز چهارشنبه بيست و دوم ربيع الثاني گفته اند. [1] .

بر سر تربت سيد الشهدا رفتند و پس از زيارت قبر حسين «ع » و گريه ها و ناله ها با خداچنين راز و نياز كردند: «پروردگارا! ما پسر دختر پيامبرمان را خوار و بي ياور ساختيم، گذشته ما را ببخشاي و توبه ما را بپذير، كه تو توبه پذير مهرباني، بر حسين و ياران شهيد وصديق او رحمت فرست.ما تو را شاهد مي گيريم كه بر همان راه و هدفي هستيم كه آنان جان باختند، پس اگر ما را نبخشايي و رحم نكني از زيانكاران خواهيم بود». [2] به خاطر همين اظهار توبه و پشيماني، به «توابين » مشهور شدند.چون عامل اصلي فاجعه كربلا را حكومت يزيد مي دانستند، از آنجا رو به شام نهادند و به عين الورده آمدند و در آنجا با سپاه شام برخوردي شديد داشتند.پس از چندين روز نبرد سخت، سرانجام سران نهضت، از جمله سليمان بن صرد كه آن هنگام 93 سال از عمرش مي گذشت به شهادت رسيدند و انقلابيون چون توان مقابله با سپاه انبوه شام را كه با فرماندهي «حصين بن نمير» آمده بودند نداشتند، شبانه به كوفه رفتند، البته جمعي هم در درگيري شهيد شدند. [3] رهبران نهضت، بجز سليمان، عبارت بودند از: مسيب بن نجبه، عبدالله بن سعد ازدي، عبدالله بن وال، رفاعة بن شداد.


پاورقي

[1] انصار الحسين، شمس الدين، ص 205.

[2] ثورة الحسين، شمس الدين، ص 264.

[3] حياة الامام الحسين، باقر شريف القرشي، ج 3، ص 450 و کامل ابن اثير، حوادث سال 65.