نوحه جن
از ابعاد غير مادي و غير بشري شهادت امام حسين «ع »، گريه و نوحه و مرثيه خواني فرشتگان و اجنه بر آن حضرت است.رواياتي در اين باره نقل شده و كساني هم مدعي بوده اند كه شعرها و نوحه هاي جن را به ياد عاشورا شنيده و گريسته اند، همچون مسور بن مخرمه. [1] نوحه هايي از قبيل اين كه:
ايها القاتلون جهلا حسينا
ابشروا بالعذاب و التنكيل
يا اين شعر:
ايا عين جودي و لا تجمدي
و جودي علي الهالك السيد
فبالطف امسي صريعا فقد
رزئنا الغداة بامر بدي
و امثال اينگونه مراثي كه در كتب مقتل و روايات آمده است. [2] شهيد مطهري در اين باره مي گويد: «در «قمقام زخار»، قسمت زيادي از مراثي جني ها را بصورت شعر نقل كرده است.بعيد نيست كه اين اشعار سراسر انتقاد و حنين و تحريك احساسات، از طرف علاقه مندان و شيعيان سروده مي شده است و چون از طرف حكومت وقت، تحت تعقيب قرار مي گرفتند، لذا اشعاري كه مي سرودند به نام جني منتشر مي كردند كه هم پي گم كرده باشند و هم مردم بهتر حفظ مي كردند.» [3] البته شعرهاي مرثيه از قول جن، غير از گريه و عزاداري ملائك و انبيا و كروبيان در عزاي حسيني است كه رواياتش متفاوت است.
در بارگاه قدس كه جاي ملال نيست
سرهاي قدسيان همه بر زانوي غم است
جن و ملك بر آدميان نوحه مي كنند
گويا عزاي اشرف اولاد آدم است [4] .
پاورقي
[1] عوالم (امام حسين)، ص 486.
[2] از جمله در «بحار الانوار» ج 45، ص 233 (باب نوح الجن عليه)، سفينة البحار، ج 1، ص 190.
[3] حماسه حسيني، ج 3، ص 375.
[4] محتشم کاشاني.