بيان مصيبت، گريه كردن با آواز، آواز ماتم، شيون و زاري، مويه گري، زاري بر مرده، شعري كه در ماتم و سوگواري با صوت حزين و ناله و زاري خوانند، اعم از سوگواري براي كسي كه تازه مرده، يا براي امامان شيعه. [1] تركيبات ديگر آن عبارت است از: نوحه آراستن، نوحه ساختن، نوحه سرودن، نوحه خواني.نوحه گري بر مرده، رسم جاهليت بوده است و كاري مكروه است، [2] مگر براي معصومين «ع » كه نوحه و گريه بر آنان از شعائرمهم و از عوامل نشر فضيلتها و احياي ياد اسوه هاي كمال است و خود امامان بر سيد الشهدا «ع » مي گريستند و امر به نوحه خواني مي كردند.بر جعفر طيار و حمزه سيد الشهدا نوحه خواني شد.آنچه كه از كراهت نوحه و ناپسند بودن شغل نوحه گري و زشت بودن اجرت نوحه گر در روايات ياد شده، ناظر به نوحه گريهاي جاهلي است كه آميخته به باطل و گاهي حرام بود. [3] .

در فرهنگ عزاداري براي امام حسين، نوحه به نوعي خاص از شعر مرثيه مي گويند كه در مجالس به صورت جمعي اجرا مي شود. «اشعار نوحه را براي سينه زدن مي ساختند، يكي نوحه مي خواند و ديگران به نوا و آهنگ و وزن اشعار نوحه خوان سينه مي زدند.ولي اشعار مرثيه را با آهنگ در مجالس سوگواري براي به گريه افكندن و اظهار تاسف شنوندگان بر قتل شهداي كربلا مي خواندند و عنوان روضه نداشت.»، [4] «... از معروفترين شعراي عصر قاجار كه مرثيه و نوحه ساخته اند، مي توان يغماي جندقي و وصال شيرازي را نام برد». [5] اين شيوه در بين عربها هم متداول است و سبك مرثيه سرايي و نوحه خواني بر سالار شهيدان مخصوص است.با توجه به گستردگي اين مراسم و رواج آن در طول سال، حتي در سوگ امامان ديگر، ضرورت دارد كه سروده هاي ناب و نوحه هاي صحيح و دور از تحريفها و دروغها پديد آيد و فرهنگ عاشورا در قالب نوحه نيز ترويج گردد و نوحه خوانان نيز، بيش از هدف قرار دادن گريه، نشر فضيلتهاي اهل بيت را هدف قرار دهند. [6] .