ايستادگي، مقاومت و پايداري.مقابله با عواملي كه انسان را از تلاش در راه هدف باز مي دارد، تحمل سختيها و ناگواريها به خاطر پيروز شدن و انجام وظيفه.

در حادثه كربلا، زيباترين جلوه هاي صبر و پايداري در راه عقيده و تحمل مشكلات مبارزه ترسيم شده و سبب ماندگاري و جاودانگي آن حماسه و پيروزي ابدي آن گروه اندك بر دشمنان انبوه شده است، همانگونه كه قرآن كريم مي فرمايد: «كم من فئة قليلة غلبت فئة كثيرة باذن الله و الله مع الصابرين » [1] و امير مؤمنان «ع » فرمود: «الصبريهون الفجيعة » [2] مقاومت، فاجعه و حادثه سخت را آسان مي كند.از سوي ديگر، براي مؤمنان، بر عامل غلبه بر سختيهاست و هر چه ميزان تحمل بيشتر باشد، سختي مصيبت كاسته مي شود و پروردگار نيز موهبت صبر را به مؤمنان عطا مي كند و به فرموده امام صادق «ع »، خداوند صبر را به اندازه مصيبت بر دلها وارد مي كند: «ان الله ينزل الصبر علي قدر المصيبة ». [3] .

در حماسه عاشورا، «صبر» هم در گفتارها و شعارها و هم در عملها و رفتارها مشهود است، هم در شخص سيد الشهداء «ع »، هم در عترت و ياران صبور و وفادارش.امام حسين «ع » آنگاه كه مي خواست از مكه به قصد عراق خارج شود، خطبه اي خواند كه در ضمن آن آمده است: «رضي الله رضانا اهل البيت، نصبر علي بلائه و يوفينا اجر الصابرين ». [4] رضايت و پسند ما خانواده، همان رضاي الهي است، بر بلا و آزمون او صبرمي كنيم، او نيز پاداش صابران را به ما عطا مي كند.در يكي از منازل ميان راه نيز، با توجه دادن همراهان به سختي مسير و استقبال از نيزه ها و شمشيرها و نياز ميدان عاشورا به دليرمرداني مقاوم و شكيبا بر زخم و مرگ و شهادت، فرمود: «ايها الناس! فمن كان منكم يصبر علي حد السيف و طعن الاسنة فليقم معنا و الا فلينصرف عنا». [5] اي مردم!هر كدام از شما كه تحمل تيزي شمشير و ضربت نيزه ها را دارد با ما بماند، وگرنه برگردد! ياران آن حضرت نيز همانگونه بودند كه او مي خواست.در ميدان «صبر»، پايدار ماندند و بر تشنگي، محاصره، هجوم دشمن، كمي ياران و شهادت همرزمان مقاومت مي كردند و از خوشحالي در پوست خود نمي گنجيدند.حتي بعضي شان روز عاشورا خوشحالي و شوخي مي كردند و مي گفتند: ميان ما و بهشت، جز ساعتي جنگ و تحمل ضربت تيغها و نيزه ها و تيرها نيست و پس از آن، بهشت جاودان الهي است.ابا عبدالله «ع » نيز آنان را چنان بار آورده و تعليم داده بود كه پايداري را پل عبور به بهشت بدانند.روز عاشورا به آنان چنين خطاب كرد: «صبرا بني الكرام!فما الموت الا قنطرة تعبر بكم عن البؤس و الضراءالي الجنان الواسعة و النعيم الدائمة...»، [6] مقاومت!اي بزرگ زادگان، كه مرگ، پلي است كه شما را از رنج و سختي به سوي بهشتهاي گسترده و نعمتهاي ابدي عبور مي دهد.درس صبر را، حتي به اهل بيت خويش مي داد و آنان را در مقابل شهادت خويش، دعوت به شكيبايي و تحمل مي كرد و اين كه گريبان چاك نزنند و صورت نخراشند: «انظروا اذا اناقتلت فلا تشققن علي جيبا و لا تخمشن وجها». [7] خود امام بر كشته شدن و داغ فرزندان و ياران صبر كرد، خواهر صبورش زينب، صبورانه بار اين حماسه خونين را به دوش كشيدو لحظه لحظه حوادث كربلا، جلوه هاي مقاومت و پايداري بود.حتي آخرين كلمات سيد الشهدا «ع » نيز در قتلگاه كه بر زمين افتاده و با پروردگارش مناجات مي كرد، حاكي از همين روحيه بود: «صبرا علي قضائك ». [8] .