بازگشت

زائر


ديدار، بر سر تربت يك شهيد يا امام و امامزاده حضور يافتن، ديدار از حرم هاي مطهر و بقاع متبرك.زيارت پيامبر و ائمه «ع » هم در حال حياتشان ارزشمند و تاثير گذار است، هم پس از رحلت يا شهادتشان سازنده و الهام بخش است و تاكيد زيارت، نسبت به حضرت رسول «ص »، حضرت زهرا «س »، امامان معصوم، شهداي آل محمد، علما و صلحاست.امام صادق «ع » فرمود: «من زارنا في مماتنا فكانما زارنا في حياتنا» [1] هر كس ما را پس از مرگمان زيارت كند، گويا در حال حيات، زيارتمان كرده است.

زيارت ائمه، نشانه احترام به مقامشان، پيروي از راهشان، تبعيت از مواضعشان، استمرار خطشان، تجديد عهد با امامتشان، وفاداري به ولايتشان و زنده نگاهداشتن نام و ياد و خاطره و فرهنگ و تعاليم آنان است.حضرت رضا «ع » فرمود: «ان لكل امام عهدا في عنق اوليائه و شيعته و ان من تمام الوفاء بالعهد و حسن الاداء زيارة قبورهم...» [2] براي هرامامي در گردن و بر عهده هواداران و پيروانش عهد و پيماني است و از جمله نشانه هاي وفاي كامل به اين پيمان، زيارت قبور امامان است.

اينگونه زيارتها، علاوه بر آنكه براي خود زائر، اثر تربيتي و تزكيه روح دارد و دليل حقشناسي او نسبت به اولياء خدا و پيشوايان دين است، در زمينه احياء امر امامان و ترويج مكتب انساني و تربيتي آن اسوه ها در جوامع بشري و توجه دادن به خط صحيح رهبري و ولايت در جامعه مؤثر است، بويژه وقتي حكام مستبد و منحرف، با برنامه در جهت محو آثار و ياد ائمه مي كوشيدند، «زيارت » به عنوان يك عمل مثبت و انقلابي محسوب مي شدو نوعي مبارزه با دستگاههاي ستمگر.

در احاديث متعدد، تاكيد شده كه زيارت ائمه در غربتشان و همراه با خوف و خطر، پاداش بيشتري دارد، و اگر راه زائر دور باشد، و زيارت، پياده و همراه با مشقتها باشد، اجر و قرب بيشتري خواهد داشت. [3] فضايل زيارت، درباره ديدار و زيارت خانه خدا، مرقدمطهر نبوي، قبور مؤمنان و صالحان بسيار فراوان است و حضور پيروان حق، پيرامون مرقد پاكشان، كانوني از ايمان و جذبه و پيوستگي و همبستگي به وجود مي آورد و به زائران هم، «دعوت به خير»، «دفاع از حق » و «شهادت در راه خدا» را الهام مي دهد وزيارت، «وسيله » قرب به پروردگار است. [4] .

زيارت، قلمرو «دل » و وادي محبت و شوق است، نمودي از احساس متعالي و زبان علاقه و ترجمان پيوند قلبي است.فيض «حضور» در كنار اولياء خدا، زائر را از كيمياي «نظر» برخوردار مي سازد.زيارت، الهام گرفتن از اسوه ها و تعظيم شعائر و تقدير از فداكاريها و تجليل از پاكيهاست و زائر در برابر آيينه تمام قد فضيلتها مي ايستد، تا عيارخود را در آن بسنجد و خود را در برابر «ميزان » قرار مي دهد تا كم و كاستي خود را جبران كند.زائر، مهمان مائده معنوي اولياء الله است و زيارت، تجديد پيمان و ميثاق «ولايت » بارهبري است.زيارت، سفر با كاروان اشك و بر محمل شوق و سوار شدن بر موج عرفان و براق عشق است.




پاورقي

[1] بحار الانوار، ج 97، ص 124.

[2] همان، ص 116، وسائل الشيعه، ج 10، 346.

[3] براي مطالعه بيشتر پيرامون احاديث زيارت، از جمله ر.ک: بحار الانوار، ج 97، 98 و 99، من لا يحضره الفقيه، صدوق، ج 2، کامل الزيارات، عيون اخبار الرضا، المزار شيخ مفيد، الغدير، ج 5، وسائل الشيعه، ج 10، ميزان‏الحکمه، ج 4، مصباح الزائر، مصباح المتهجد و کتب ديگر.

[4] درباره سازندگيهاي زيارت، ر.ک: «زيارت‏» به قلم نويسنده، ناشر: سازمان حج و زيارت.نيز: سلسله مقالات‏ «زيارت‏» در مجله‏ «پيام انقلاب‏»، سال 1363 از شماره 115 به بعد، که بيش از پنجاه شماره طول کشيد، و کتاب‏ «شوق‏ديدار» از: دکتر محمد مهدي رکني، انتشارات آستان قدس رضوي.