دسته: گروهي از مردم كه در جايي گرد آيند و يا با هم حركت كنند و كاري را انجام دهند. گروهي كه با تشريفات خاصي در خيابانها و كوچه ها حركت مي كنند و با هم اشعاري خوانند، براي اقامه عزاداري سيد الشهدا و ائمه ديگر. [1] حركتشان بصورت سينه زني يا زنجير زني است. رواج آن بيشتر در عصر صفويه شكل گرفت.

اينگونه دستجات، براي خود نشانه و علامت و توغ و پرچم مخصوص و گاهي نام ويژه اي داشته اند و با نوعي سازماندهي مردمي در ايام عاشورا و روزهاي ديگر به سوگواري مي پرداختند.اين مراسم، بويژه در عراق و شهرهايي چون نجف و كربلا، ريشه دارتر بوده است. مرحوم كاشف الغطاء مي نويسد: «آغاز بيرون آمدن دسته هاي عزاداري براي سيد الشهدا، پيش از هزار سال، در زمان «معز الدوله » و «ركن الدوله » بود، كه دسته هاي عزاداران در حالي كه براي حسين «ع » ندبه مي كردند و شب، مشعلهايي به دست داشتند، بغداد و راههايش يكباره پر از شيون شد... اين در قرن چهارم بود.و اگر بيرون آمدن اين موكبها در راهها نبود، هدف و غرض از يادآوري حسين بن علي «ع » از بين مي رفت و ثمره فاسد مي شد و راز شهادت حسين بن علي «ع » منتفي مي گشت.» [2] .

«موكب » يا «مواكب حسيني » نيز به همين حركتهاي جمعي بصورت عزاداري و پيمودن راهي با حالت عزا گفته مي شود كه در عراق، بويژه در ايام اربعين رواج و شور بيشتري دارد.در روزهاي تاسوعا و عاشورا نيز در همه شهرها و روستاهاي شيعه نشين رواج دارد.برخي از اين دسته ها، تاريخچه اي طولاني و گاهي مثلا چند صد ساله دارد (مثل دسته «طويرج » در كربلا) كه در نسلهاي پياپي، سنتهاي خويش را حفظ مي كنند. [3] .

دسته هاي عزاداري، نوعي تشكل و سازماندهي را تمرين مي دهد كه بر محور امام حسين «ع » است.اين دسته ها و هيئتها، در افراد احساس مسؤوليت و شخصيت و اعتماد به نفس را تقويت مي كند و به آنان نظم و نظام مي بخشد، آن هم با محتوايي مقدس و آدابي خالصانه و عاشقانه و بدون حاكميت زور و اعمال قدرت.