تربت سيد الشهدا «ع »، به خاطر قداست و فضيلت و الهام بخشي، هم مورد سجود قرارمي گيرد، هم از آن تسبيح براي ذكر گفتن تهيه مي شود، هم كام نوزاد را بر مي دارند، هم همراه ميت به صورت حنوط، به كار مي رود.خاكي كه مدفن يك شهيد است، انتقال دهنده فرهنگ شهادت و الهام بخش شجاعت و ايمان است و تسبيحي كه با چنين تربتي گفته شود، اجر مضاعف دارد.از امام صادق «ع » احاديثي در فضيلت تسبيح تربت سيد الشهدا روايت شده است. [1] .

حضرت زهرا «ع » از تربت حمزه سيد الشهدا، تسبيحي ساخته و به نخ كرده بود و با آن، ذكر تسبيحات مي گفت، مردم هم چنان كردند.چون حسين «ع » شهيد شد، به خاطر مزيت و فضيلت تربت او، اين كار درباره تربت قبر آن امام شهيد انجام گرفت. [2] پيش از تسبيح گلي، حضرت زهرا تسبيحي داشت از نخ پشمين كه به آن گرههاي متعدد زده بود و آن را مي گرداند و تسبيح و تكبير مي گفت، تا آنكه حضرت حمزه در جنگ احد به شهادت رسيد.آنگاه از تربت او تسبيحي ساخت.رسم مردم بر اين جاري شد تا آنكه پس از شهادت امام حسين، از تربت قبر او تسبيح فراهم مي كردند:

«فلما قتل الحسين صلوات الله عليه عدل بالامر اليه فاستعملوا تربته لما فيه من الفضل و المزيه.» [3]

دو حديث در فضيلت تسبيح تربت: امام صادق «ع » فرمود: «من كانت معه سبحة من طين قبر الحسين عليه السلام كتب مسبحا و ان لم يسبح بها» [4] هر كه تسبيحي از تربت قبرحسين «ع » داشته باشد، تسبيحگوي نوشته مي شود، هر چند با آن تسبيح نگويد. امام كاظم «ع » فرمود: «لا يستغني شيعتنا عن اربع:... و سبحة من طين قبر الحسين فيها ثلاث و ثلاثون حبة...» [5] شيعه ما از چهار چيز بي نياز نيست:... يكي هم تسبيحي با 33 دانه از خاك قبر امام حسين عليه السلام. [6] .

تسبيح تربت، قصيده اي صد بيتي است و واژه هايش همه عاشورايي، كه دانه هايش همراه ذاكر، ذكر مي گويد و عطر شهادت را مي پراكند.كربلائيان با مضمون اين قصيده مقدس همنوايي مي كنند و با تركيبات آن كه الله اكبر، الحمد لله و سبحان الله است، آشنا و مانوسند.دانه هاي تسبيح تربت، گوهرهايي است كه از خاك كوي عشق گرفته مي شده و از آن نوري تا ملكوت خدا متصاعد مي شود.دلهاي دريايي، گوهر تربت را در ساحل عشق، با «اشك » شستشو مي دهند، و از زمزم ديدگان بر آن مي بارند.اين است رمز جلوه و جلاي هميشگي «تربت حسين »!و همين است راز برتري تسبيح تربت، بر دانه هاي ياقوت و عقيق و فيروزه و زبرجد و الماس! تسبيح تربت، تركيبي كربلايي دارد و آهنگي زهرايي و مفاهيمش هديه خداوند به «فاطمه » است.منظومه اي رمزي از قداست و فداكاري و عشق و خلوص است.چه اكسير شگفتي در خاك مزار حسين «ع » نهفته است، فضيلت بخش خاك بر گوهر!