بازگشت

شهادت حبيب بن مظاهر


ثم برز من بعده حبيب بن مظاهر الأسدي و هو يقول:



أنا حبيب و أبي مظاهر

لنحن أزكي منكم و أطهر



ننصر خير الناس حين يذكر

فقتل منهم احدا و ثلاثين رجلا ثم قتل.... [1] .



پس از زهير بن قين، حبيب بن مظاهر اسدي به آوردگاه آمد و چنين رجز


خواند: من حبيبم، پدرم مظاهر است. ما از شما پاك تر و پاكيزه تريم. ما برترين مردم را - آن گاه كه ياد شود - ياري مي كنيم.

حبيب، پس از آن كه سي و يك مرد از آن ها را كشت، خود نيز كشته شد. [2] .


پاورقي

[1] همان، ص 224.

[2] درباره‏ي نام پدر حبيب، ميان مورخان و محدثان و مقتل نگاران اختلاف است. شعر بالا نيز در نسخه‏هاي امالي شيخ صدوق، به صورت‏هاي مختلفي آمده است. برخي از آن‏ها،، «مظاهر» و برخي «مظهر» و برخي ديگر «مطهر» ثبت کرده‏اند. البته واژه‏ي «مطهر» در مصرع اول اين رجز، با عنايت به واژه «اطهر» در مصرع دوم، مناسب

بيشتري دارد ولي ممکن است که مفهوم اين کلمه، مراد باشد که در آن صورت، «مطهر» صفت پدر حبيب خواهد بود، نه اسم پدرش. (بدين معنا که «پدر من پاکيزه است» نه اينکه «اسم پدر من «مطهر» است»).

از رجز که بگذريم، قول دقيق و صحيح، همان قول مشهور و متداول است که نام پدر حبيب را «مظاهر»، ذکر مي‏کند. در کتاب‏هاي رجالي شيعه نيز نيز نام پدر حبيب، به جز در کتاب «خلاصه‏ي» علامه‏ي حلي، همه جا «مظاهر» ثبت شده است. (شيخ طوسي، اختيار معرفة الرجال (رجال الکشي)، ص 78 - 79؛ همو، رجال الطوسي، ص 60 و 93 و 100؛ شوشتري، محمد تقي، قاموس الرجال، ج 3، ص 96 - 100) در تاريخ طبري نيز به روايت از مقتل ابي‏مخفف، مظاهر آمده است. (طبري، محمد بن جرير، تاريخ الطبري، ج 5، ص 352 و 355 و 420 - 422) افزون بر همه‏ي اين‏ها، کميت بن زيد اسدي (60 - 126 ق) که خود از قبيله‏ي حبيب و اسدي است در قصايد پرآوازه‏ي خود (هاشميان) از حبيب نام برده و قديمي‏ترين شارح هاشميات، يعني ابورياش قيسي بصري (متوفاي 339 ق) در شرح آن نوشته است:

«منظور از «حبيب» حبيب بن مظاهر فقعسي است.» (ابورياش، احمد بن ابراهيم، شرح هاشميات الکميت، ص 165 - 166).