بازگشت

مقتل شيخ صدوق


«ابوجعفر محمد بن علي بن الحسين بن موسي بن بابويه قمي»، مشهور به «شيخ صدوق» و «ابن بابويه» (381 ه.ق). در جلالت قدر او همين بس كه شيخ


الطائفه او را با واژگاني چون «فقيه» و «عماد الدين» وصف كرده است. [1] از او در ميان خواص، چنان به توثيق و تكريم ياد شده است كه در سلسله ي عالمان و دانشوران و نويسندگان شيعه، مشكل مي توان براي او همانندي يافت. او از زمان ابن ادريس حلي (598 ه.ق)، پس از او پيوسته در اصطلاح دانشوران شيعي «شيخ صدوق» يعني روايتگري بزرگ و بسيار درست و راستگو، شناخته شده است و همين در بزرگداشت مقام او كافي است. از سيد ابن طاووس نقل شده كه درباره ي او گفته است: «در مورد علم و عدالت وي اتفاق نظر وجود دارد.» [2] «شيخ صدوق» تا جايي مورد قبول علماي شيعه قرار گرفته كه روايات مرسل او در حكم سند دانسته شده است. نيز روايات كتابش «كتاب من لايحضره الفقيه» - يكي از كتب اربعه شيعه - به اجماع علماي شيعه در شمار روايات صحيح گنجانده شده است. [3] .

شيخ صدوق نزديك به 250 كتاب نوشته بود كه اينك فقط چهارده كتاب و رساله از او به جا مانده و منتشر شده است. [4] .



پاورقي

[1] شيخ طوسي، الاستبصار، ج 4، ص 326 و 332.

[2] دائرة المعارف بزرگ اسلامي، ج 3، ص 65، به نقل از: سيد ابن طاووس، فلاح السائل، ص 11 و نيز از او، فرج المهموم، ص 129.

[3] محدث نوري، مستدرک الوسائل، ج 22 (خاتمة مستدرک الوسائل، ج 4)، ص 5 به نقل از: رجال السيد بحرالعلوم، ج 3، ص 299؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي، ج 3، ص 65، مقاله‏ي «ابن بابويه».

[4] ر.ک: رجال النجاشي، ص 389 - 392 و دائرة المعارف بزرگ اسلامي، ج 3، ص 62-66؛ محدث نوري، مستدرک الوسائل (خاتمه) ج 21، ص 257-265 و همان، ج 22، ص 5 به بعد؛ محقق شوشتري، قاموس الرجال، ج 9، ص 434 - 437 و همان، چاپ قديم، ج 11، رسالة في سهو النبي صلي الله عليه و آله، ص 5 و مقدمات آثار منتشر شده‏ي شيخ صدوق.