بدان كه اكثر علما، مراجعت اهل بيت عليه السلام را از شام به كربلا ذكر نكرده اند، و عمده از كساني كه اين روايت را متعرض شده، سيد بن طاووس رحمه الله است. [1] .

و لكن اگر اين حكايت را صحتي بود و ساير علما از عامه و خاصه كه در تواريخ و كتب مقتل مترصد ذكر وقايع اهل بيت عليهم السلام شده اند، بايست آن را ذكر نمايند.

و بنا بر فرض صحت اين نقل، ورود ايشان در روز اربعين مستبعد است، زيرا كه رفتن ايشان به كوفه و از كوفه به شام و از شام به عراق، آن گونه كه سيد بن طاووس رحمه الله ذكر مي فرمايند كه بعد از ورود ايشان به كوفه، پسر زياد به يزيد كيفيت را نوشت و او نوشت كه: ايشان را به شام بفرست؛ [2] .

و همچنين ماندن ايشان، مدتي در شام و در محبس، تا آن كه روهاي ايشان از گرما و سرما پوست انداخت و مدت هفت روز تعزيه داري كردن؛ با وجود اين مراتب، بسيار مستبعد مي باشد و رفتن از شام به مدينه، محتاج آمدن به عراق نيست كه سيد مي فرمايد: چون به عراق رسيدند، از راهنما خواهش كردند كه راه را به جانب كربلا ميل دهد؛ [3] .

و همچنين عدم ذكر كيفيت زيارت سيدالساجدين عليه السلام در روز اربعين، با اين كه زيارت جابر و كيفيت زيارت او، مضبوط مي باشد، شاهد است بر عدم صحت اين نقل، با اين كه ايشان از يزيد ملعون مأذون نبودند و در بين راه، اين را خواهش كردند و آن امين كه از جانب يزيد همراه ايشان بود، هرگز بي اذن آن جبار عنيد، اين عمل را نمي كرد.

و با وجود همه ي اينها، از حيز امكان بيرون نيست؛ زيرا كه عدم ذكر علما، اعم از


عدم وقوع است و مقام ايشان در شام زياد از هشت روز ثابت نيست و در مدت يك ماه - مثلا - رفتن از عراق به شام و از شام به عراق، امري ممكن است. [4] .

و حكايت ديدن ابوحنيفه، هلال ذيحجه را در كوفه - يا بغداد - و ادراك او حج را مشهور است، و همين براي احتمال صحت كافي است.

اين نقل را مدخليتي به استحباب زيارت آن حضرت در روز اربعين نيست، زيرا كه استحباب زيارت به جهت روايات و نصوص است، اگر چه عدم صحت اين نقل را فرض كنيم. چنانچه در اول رجب و نيمه ي آن و غير آن از اوقات مخصوصه، زيارت آن حضرت به جهت روايات مستحب است، [5] اگر چه حكمش بخصوصه معلوم نباشد، والله اعلم.