چون اين را دانستي بدان كه حيات، دو نوع حيات است:

1- حيات صوري ظاهري

2- حيات معنوي و حقيقي

حيات معنوي و حقيقي، حياتي است كه مرگي در پي ندارد و زندگاني است كه فنايي در عقب ندارد و آن [عزتي] است كه ذلتي بعد از آن نيست و غنايي است كه فقري بعد از آن نيست.

شكي نيست كه هرگاه والدين صوري كه واسطه ي حيات صوري هستند اين قدر حق ايشان در نزد عقل و شرع عظيم است. پس پدر و مادر حقيقي كه باعث حيات حقيقي مي باشند، حق ايشان قدرش عظيم تر خواهد بود؟

والد حقيقي امام عليه السلام مي باشد كه به واسطه ي او، حيات حقيقي حاصل مي شود، بلكه اين حيات ظاهري و اين نشانه ي دنيوي و آنچه در آن مي باشد نيز به واسطه ي وجود فائض الجود ايشان است.

اگر از بركت وجود ايشان نبود، عالم و مافيها نبود و خلق نمي شد و اگر به واسطه ي بركت نفوس قدسيه ايشان نبود، نزول بركات و دفع بليات نمي شد و عالم باقي نبود.

و اين مراتب در نزد اهل معرفت بسيار واضح و هويداست و در اخبار اهل بيت عليهم السلام مكرر به آن تصريح شده، چنانچه اميرالمؤمنين عليه السلام - در حديث طويلي به طارق بن شهاب - مي فرمايد:

«فهم رأس دائرة الايمان و سماء الوجود و قطب دائرة الموجود وضوء شمس المشرق [1] و نور قمره و أصل العز [والمجد] و مبدؤه و منتهاه...»؛


آنان ابتداي دايره ي ايمان، فلك وجود و قطب دايره ي موجودات اند كه دايره ي موجودات به آن مركز مي گردد و آنان روشني آفتاب و ماه، اصل و بيخ عزت وجلالت و ابتداء و انتهاي آن هستند. [2] .

درحديث ديگري از حضرت باقر عليه السلام روايت شده كه در حديث طويلي مي فرمايد:

«... بنا فتح الله، و بنا يختم الله، و نحن أئمة الهدي و العروة الوثقي و نحن الأولون و نحن الاخرون...»؛

...خداوند به وسيله ي ما امر عالم را افتتاح كرد و به وسيله ي ما ختم مي نمايد، ماييم پيشوايان هدايت و عروة الوثقي، ماييم اولين، ماييم آخرين...

در آخر حديث مي فرمايد:

«و نحن السراج لمن استضاء [بنا] و [نحن] السبيل لمن اقتدي [بنا]، و نحن الهداة الي الجنة، [و نحن عز الاسلام] نحن الجسور والقناطر،... نحن السنام الأعظم، بنا ينزل الغيث، و بنا تنزل الرحمة، و بنا يدفع العذاب و النقمة». [3] .