«خزيم اسدي» - كه خود به هنگام ورود كاروان اسيران به دروازه ي كوفه در آنجا حضور داشت - در اين مورد آورده است كه: خودم دخت فرزانه ي اميرمؤمنان، «زينب»، را - كه گويي كاروانسالار اسيران آزاديبخش بود - ديدم؛ به خداي سوگند بانويي دانشورتر و سخنورتر و وزين تر از او هرگز نديدم! او به گونه اي شهامتمندانه و پرشور و رسا سخن مي گفت كه گويي دانش و هنر سخنوري را از پدرش علي عليه السلام فراگرفته و زبان رساي او در كامش بود و انسان را به ياد آن امير سخن مي انداخت.

آن انسان والا با اشاره ي دست، مردم را به سكوت فرا خواند؛ و شگفتا از اشاره اي او كه نفس ها را در سينه ها زنداني ساخت و زنگ ها بر گردن شتران از حركت باز ايستاد و از آن سيل جمعيت و انبوه دژخيمان خشونت كيش اموي، ديگر نه صدايي بر آمد و نه نفسي!

«و نظرت الي زينب ابنة علي عليه السلام يومئذ، فلم ار خفرة انطق منها، كأنها تفرغ عن لسان ابيها، و قد أومات الي الناس ان اسكتوا، فارتدت الانفاس، و سكنت الاجراس..»

آن گاه، آن پيام رسان نهضت اصلاح طلب و عدالت خواه و ظلم ستيز عاشورا، سخن شور انگيز و شعور آفرين خويش را بدين گونه آغاز كرد:

«الحمدلله و الصلاة علي جدي محمد و آله الطيبين، الاخيار.

اما بعد، يا اهل الكوفة! يا اهل الختل و الغدر! اتبكون؟ فلا رقأت الدمعة، و لا هدات الرنة، انما مثلكم كمثل التي نقضت عزلها من بعده قوة انكاثا، تتخذون ايمانكم دخلا بينكم، الا و هل فيكم الا الصلف و النطف، و الصدر الشنف، و ملق الاماء و غمز الاعداء او كمرعي علي دمنة، او كفضة علي ملحودة، الا ساء ما قدمت لكم انفسكم ان سخط الله


عليكم و في العذاب انتم خالدون.»

ستايش از آن خداست كه پروردگار جهانيان است و درود خدا بر نياي گرانقدرم، محمد صلي الله عليه و آله و سلم، آخرين پيام آور بارگاه حق و دودمان پاك و پاكيزه و برگزيده ي او باد.

اما بعد؛هان اي مردم كوفه؛هان اي نيرنگ بازان و پيمان شكنان! آيا بر ما و رويداد اندوه باري كه براي ما پيش آمده است، گريه مي كنيد؟!

اميد، كه اشك هايتان هرگز نخشكد و شيون و فريادتان به آرامش نگرايد!

وصف شما تيره بختان بي وفا و پيمان شكن، بسان وصف آن زن بي خردي است كه رشته هاي خود را پس از تابيدن و آماده ساختن، دگرباره از هم مي گسيخت و پنبه مي كرد!

شما ايمان و باور ديني خودتان را بازيچه ساخته ايد! شما مردم متزلزل و دنيا طلب، جز خودخواهي و خودستايي، لاف زني و گزافه گويي، خفت پذيري بردگان ددمنش و ذلت زده، چاپلوسي كنيزكان تملق باف، و كينه توزي و سخن چيني دشمنان خيره سر چه سرمايه اي داريد؟

شما به گياه و سبزه اي مي مانيد كه در دل لجنزارها مي رويد، و يا بسان نقره اي هستيد كه به وسيله ي آن، گور سرد و خاموش مردگان را مي آرايند! و به هوش باشيد كه با عهد شكني و بريدن، از حركت آزاديخواهانه و نهضت فكري و فرهنگي و عقيدتي و اجتماعي و سياسي و اصلاح طلبانه و مسالمت جويانه و بشر دوستانه ي پيشواي آزادي و نجات، و همكاري و همراهي با دار و دسته ي استبداد و انحصار، و ياري رساني به قبيله ي شقاوت و خشونت، براي سراي آخرت خويش بدكردار و عملكردي را فراهم آورديد، چرا كه به خشم خدا گرفتار خواهيد بود و در عذاب او ماندگار!

آن گاه باران حقايق تفكر انگير و سرزنش هاي عبرت آموز را براي دريدن پرده هاي غفلت و فريب و انديشاندن حاضران و آيندگان اين گونه باراند:

«اتبكون و تنتحبون؟ اي والله! فابكوا كثيرا، واضحكوا قليلا، فلقد ذهبتم بعارها و شنارها، و لن ترحضوها بغسل بعدها أبدا؛ و اني ترحضون قتل سليل خاتم النبوة، و معدن الرسالة، و سيد شباب أهل الجنة، و ملاذ خيرتكم، و مفرع نازلتكم، و منار حجتكم، و


مدرة سنتكم، الا ساء ما تزرون، و بعدا لكم و سحقا.

فلقد خاب السعي، و تبت الايدي، و خسرت الصفقة، و بوتم بغضب من الله، و ضربت عليكم الذلة و المسكنة.»

آيا اينك پس از كشتن پيشواي آزادي و به خاك و خون نشاندن همراهان و همفكران خداجو و اصلاح طلب او گريه مي كنيد؟

آيا اكنون ناله و شيون سر مي دهيد؟

آري، به خداي سوگند، بايد به حال خود بگرييد! پس گريه كنيد و بسيار هم گريه كنيد و كمتر بخنديد! چرا كه شما با اين دنباله روي از استبداد و عملكرد رسوا، تاريخ را به ننگ و عاري آلوده ساختيد كه هرگز نمي توانيد آن را بشوييد و پاك كنيد!

هان اي فريب خوردگان! واي دنياداران! آخر شما چگونه مي توانيد خويشتن را از ننگ و عار كشتن بزرگمردي پاك و پاكيزه سازيد كه نور ديده ي آخرين پيامبر خدا، گنجينه ي رسالت، سالار جوانان بهشت، پشتيبان و پناهگاه خوبان و نيكان جامعه، فريادرس آگاه و دلير مردم به هنگام درد و رنج وگرفتاري، محور راستي و نشانه ي درستي جامعه، جايگاه بلند و نورافشان دين و آيين، و مدافع حقوق و آزادي پايمال شده ي مردم محروم و در بند جامعه بود؟ راستي چگونه مي توانيد اين ننگ و عار را از تاريخ خود بزداييد؟

هان اي مردم كوفه! به هوش باشيد كه كردار زشت و بسيار بدي را براي سراي ديگرتان از پيش فرستاديد، و خود را از مهر و رحمت خدا دور ساختيد، راستي كه تلاش و كوشش شما بي ثمر ماند و دستهايتان بريده و از سعادت و نجات كوتاه، و تجارتتان زيانبار گرديد! مرگ و نابودي بر شما باد كه به خشم خدا گرفتار خواهيد شد، و در عذاب سهمگين دوزخ براي هميشه ماندگار خواهيد گشت.

و باز هم انديشمندانه و دلسوزانه به نور افشاني و روشنگري خويش ادامه داد كه:

«ويلكم يا اهل الكوفة! اتدرون اي كبد لرسول الله فريتم؟

و اي كريمة له ابرزتم؟

و أي دم له سفكتم؟


و أي حرمة له انتهكتم؟

لقد جئتم بها صلعاء عنقاء سوداء فقماء - خرقاء شوهاء - كطلاع الارض - و ملا السماء.

أفعجبتم ان مطرت السماء دما، و لعذاب الاخرة اخزي، و انتم لا تنصرون، و لا يستخفكنم المهل؛ فانه لا يحفزه البدار، و لا يخاف فوت الثار، و ان ربكم لبا المرصاد.»

هان اي تيره بختان! و اي تاريك انديشان! آيا مي دانيد چه جگري از پيامبر خدا پاره كرديد؟!

آيا مي دانيد چه دخت سرفرازي از پيامبر را از حريم حرمش بيرون كشيديد و به اسارت برديد؟!

آيا مي دانيد چه حرمت شكوهباري را از آن حضرت شكستيد؟

آيا مي دانيد چه خون مقدسي را ددمنشانه بر زمين ريختيد؟!

راستي آيا مي دانيد چرا؟

و از خود صادقانه پرسيده ايد كه به چه جرم و گناهي؟

و با كدامين ملاك و معيار؟

و بر اساس كدام دين و قانون؟

راستي كه به جنايتي سهمگين و هول انگيز دست يازيديد! و به كاري سخت ناروا و خشونت بار و شرم آور دست زديد؛ به كاري رسوا، كه ننگ و پي آمد خفت آورش به گستردگي و گنجايش زمين ها و آسمان هاست.

آيا براي شسما شگفت آور و شگفت انگيز است كه در اين رويداد غمبار آسمان خون ببارد؟

و اينك بر مهلتي كه به شما داده شده است، دل خوش مداريد و بر اين زيست خفت بار و ذلت آور اين چند روزه ي زندگي شادمان مباشيد؛ چرا كه كيفر دردناك خداي دادگر در راه است و پيشي گرفتن شما، خدا را شتابزده نمي سازد و از گريختن شما از كيفر و انتقام و قلمرو قدرتش نمي هراسد؛ آري، او در كمينگاه بيداد پيشگان است و عملكردها را مي بيند و پاداش و كيفر هر كسي ار عادلانه خواهد داد.

در اينجا بود كه گريه ي مردم به شيون تبديل شد و ضجه و فرياد آنان به آسمان


رسيد!

مرد اسدي كه گزارشگر اين سخن و رويداد است در اين مورد آورده است كه: به خدا سوگند در آن لحظات حساسي كه زينب اين باران روشنگري و حقايق تكاهنده را بر كوير مي باراند، مردم غرق در سرگرداني و حيرت بودند و از شدت بهت و ناراحتي انگشت به دندان گرفته و خود را سرزنش مي كردند. در آن ميان پيرمردي را ديدم كه گريه مي كرد و فرياد مي زد:

«بأبي أنتم و امي، كهولكم خير الكهول، و شبابكم خير الشباب و نساؤكم خير النساء، و نسلكم خير النسل لا يخزي و لا يبزي.»

پدر و مادرم فدايتان باد كه ميانسالانتان بهترين و خيرخواه ترين ميانسالان، جوانانتان شايسته ترين و روشن انديش ترين جوانان، و بانوانتان بهترين و روشنفكرترين زنان، و نسل و تبارتان بهترين و سرفرازترين نسل هايند؛ و شما مردم آزادمنش و شهامتمند و سرفرازي هستيد كه در زندگي پر افتخار و الهام بخش و درس آموز خود،نه ذلت مي پذيريد و نه شكست! [1] .