قرظه با ضم و فتح و كسر قاف و راء مهمله و ظاء معجمه و ضبط آن به طاء مهمله درست نيست.

او عمرو بن قرظة بن كعب بن عمرو بن عائذ بن زيد بن مناة بن ثعلبة بن كعب بن خزرج انصاري خزرجي كوفي، است.

فرظه (پدر عمرو) از صحابه و رواة از اصحاب اميرمؤمنان (ع) بود، وارد كوفه شد

و در جنگهاي آن حضرت همراه او بود و او را به ولايت فارس منصوب كرد او به سال 51 ه. ق فوت كرد و او نخستين كسي است كه در كوفه بر وي نوحه كردند و فرزنداني از او ماند كه مشهورترين آنان عمرو و علي بود. اما عمرو، پيش از شعله ور شدن آتش جنگ در كربلا، به خدمت حسين (ع) رسيد و از سوي آن حضرت در اين فاصله و پيش از آمدن شمر بن ذي الجوشن با عمر بن سعد تماس مي گرفت و مذاكره مي كرد و مطالب او را به حسين (ع) گزارش مي كرد كه با آمدن شمر اين مذاكرات قطع شد و در روز دهم محرم، عمرو اذن مبارزه خواست و پس از اذن آن حضرت به ميدان رفت. و در رجزي گفت كه: خانه و ثروتم را فداي حسين (ع) مي كنم و به گفته ابن نما با اين مطلب به عمر بن سعد گوشه مي زد چون، وقتي كه حسين (ع) به عمر بن سعد گفت: همراه من بيا عمر گفت: نگران خانه ام هستم حضرت فرمود: عوض آن به عهده ي من. عمر گفت: نگران مالم هستم حضرت فرمود: عوض آن را از مالي كه در حجاز دارم تأديه مي كنم. عمر ناراحت شد و نتوانست حرفي بزند.

عمرو يك ساعت جنگيد و به سوي حسين (ع) برگشت تا آن حضرت را از دشمن محافظت كند. شيخ بن نما گفته است: تيرها به صورت و سينه او برمي خورد و كوچكترين آسيبي به امام نمي رسيد تا اين كه بدنش پر از جراحت شد و متوجه حسين (ع) شد و گفت: اي پسر رسول خدا آيا به عهد خود وفا كردم؟ حضرت فرمود: بلي در بهشت جلو من خواهي بود، سلام مرا به رسول خدا برسان و بگو كه من هم مي آيم. در همين لحظه عمرو به زمين افتاد و جان به جان آفرين تسليم كرد.

اما علي بن قرظه كه همراه عمر بن سعد بود بيرون آمد و چون برادرش كشته شد از صف جدا شد و فرياد زد: اي حسين! اي كذاب! برادرم را گول زدي و او را به كشتن دادي. حسين (ع) فرمود: من برادرت را گمراه نكردم ولي خدا او را هدايت كرد و تو را گمراه. علي گفت: مرگ بر من اگر ترا نكشم و يا در اين راه كشته نشوم! سپس بر حسين (ع) حمله كرد و نافع بن هلال از جلو او درآمد و او را زخمي كرد و به خاك انداخت پس يارانش او را كول كردند و نجاتش دادند و بعدها معالجه شد و بهبودي يافت. (براي برخي از منحرفين عامه در مورد علي بن قرظه، بيوگرافي و روايت و مدح هست، بدون آن كه از برادر شهيدش ذكري به ميان آورده باشند.)