بازگشت

مولفاتش


وي داراي كتابهاي بسياري است كه از جمله آنهاست:

1. اغاني، كه در 21 جزء مكرر به طبع رسيده و جامعترين كتابي است كه در فن خود تاليف شده. [1] .

2. اخبار الاقيان

3. الاماء الشواعر.

4. مماليك الشعراء

5. آداب الغرباء

6. اديارات.

7. تفضيل ذي الحجة

8. الاخبار الطفيلين

9. ادب السماع

10. الاخبار والنوادر

11. مقاتل الطالبين

12. مجموع الاخبار و الاثار

13. الخمارين و الخمارات

14. الفرق والمعيار في الاوغاد والاحرار

15. دعوة التجار

16. اخبار جحظد البرمكي

17. نسب بني عبدشمس

18. نسب بني شيبان

19. نسب بني تغلب

20. نسب بني كلاب

21. نسب المهالبة

22. المغان والمغنين

23. مناجيب الخصيان. [2] .

24. الحانان

25. التعديل وانتصاب. [3] .

26. ايام العرب. در آن 1700 واقعه را نقل نموده است.

27. دعوة الطباء

28. تحف الوسائد في اخبار الولائد

29. مجردالاغاني

30. كتاب النغم

31. ديوان ابوتمام را بر حسب نوع مرتب ساخته و همچنين ديوان ابونراس و ديوان بحتري، كه همه را به حسب نوع ترتيب داده، نه به حسب حروف.


پاورقي

[1] گويند مهلبي وزير معزالدوله ديلمي از وي پرسيد اين کتاب را در چند سال تاليف کرده اي؟ گفت: 50 سال پروردگار و معروف است که پس از تاليف اغاني آن را به سيف الدوله اهدا کرد، وي هزار دينار برايش جايزه فرستاد، اين خبر وقتي به صاحب بن عباد رسيد گفت: سيف الدوله جفا کرده و او اضعاف اين را استحقاق داشته است زيرا اين کتاب مشتمل است بر محاسن و مطالبي که براي هر زاهدي تحفه و فکاهت، و براي هر دانشمندي اصل و زيادت و براي هر اديبي سرمايه و لغت، و براي هر پهلوان يکه تازي نيرو و شجاعت و براي هر مرتاضي دستور رياضت، و براي هر سلطان و پادشاهي سرور لذت و من خود با اينکه کتابخانه ام داراي صد و هفده هزار مجلد کتاب است پيوسته با اغاني شب و روز همدم همراز.

ابن خلکان گويد: صاحب بن عباد در هر سفري که پيش مي آمد سي بار شتر کتاب همراه مي برد تا اينکه کتاب اغاني به دستش ‍ رسيد از آن پس جز آن کتاب را به همراه نمي برد کاتب عضدالدوله ديلمي گويد: هيچ گلاه عضدالدوله از اغاني جدا نمي شد نه در سفر و نه در حضر و در همه اوقات فراغت با آن مانوس بود ابوجعفر محمد بن يحيي بن شيرزاد گويد: شنيدم نسخه خطي کتاب را که به خط خود مولف بوده براي فروش به بازار بغداد آورده اند، به قرابه پيغام فرستادم تا کسي را بفرستد و آن را براي من خريداري کند خبر آورد که به چهار هزار دينار فروخته شده است.

[2] اين کتاب را براي مهبلي وزير نوشت چون دو غلام خواجه و آوازه خوان داشت.

[3] در اخبار قبائل و انساب آنهاست و به جمهرة انساب العرب معروف شده.