و سخن در اين مقام در چند امر واقع مي شود:

امر اول: اختلاف است در اين كه آن جناب در چه ماه متولد شد و اگر به تفصيل اختلاف در مسائل خلافيه اين مقامات بپردازيم و مستند هر يك را به تفصيل ذكر نمائيم كلام به طول خواهد انجاميد همان به كه اجمالا ذكر اختلافات شود آنچه به نظر قاصر ترجيح دارد بيان كرد. بدان كه خلاف است كه تولد آن جناب در چه ماه بود. ابن شهر آشوب در كتاب مناقب ولادت آن جناب را در ماه شعبان گفته و ابوالفرج در مقاتل الطالبيين همين را گفته و هم چنين است قول مؤلف كتاب اعلام الوري و همين را صاحب كشف الغمه حكايت نمود از كمال الدين بن طلحه و همين قول حافظ


عبدالعزيز است و شيخ طائفه در كتاب مصباح همين را از قاسم بن علا همداني وكيل ابي محمد الحسن حكايت داشته كه توقيعي به اين مضمون براي او رسيده و شيخ مفيد و ابن نما در كتاب مقتل خود مسمي به مثير الاحزان همين را اختيار نموده اند و بعضي گفته اند كه ولادت آن جناب در آخر شهر ربيع الاول بوده و به سوي اين قول رفته است شهيد اول - اعلي الله مقامه - در كتاب دروس و شيخ الطائفه در كتاب تهذيب و بعضي گفته اند كه در پنجم جمادي الاولي بوده و اين قول را ابن نما در كتاب مثير الاحزان از قائل مجهول نقل نموده و ليكن اشهر قول اول است و آن ارجح اغست و شيخ در كتاب تهذيب قول چهارم از قائل مجهول نقل كرده كه ولادت آن حضرت در سيزدهم ماه مبارك رمضان است و اين ضعف و قول اول صحيح و مختار اين شرمسار است به جهت اشتهار در ميان صحابه ي ابرار و علماء اخيار و ورود غير واحد از اخبار و اخباري كه به شهرت انجبار دارد در غايت اعتبار و مقدم بر سائر اخبار است پس مفر و ملجاء و مناصي از اختيار قول اول در كار نخواهد بود.

امر دوم: در اين كه ولادت آن جناب در چندم ماه بود. بنابراين كه در ماه شعبان باشد: بعضي گفته اند كه در سوم شعبان بوده و اين مختار اعلام الوري و جمعي ديگر است. [1] و بعضي آن را پنجم شعبان دانسته اند؛ و اين قول منسوب است به ابن نما و مناقب ابن شهر آشوب و ابوالفرج و شيخ مفيد. [2] . و در نزد فقير قول اول اصح است به جهت اشتهار و دلالت بعضي از اخبار، چنان كه در امر اول بدان اشارت رفت.

امر سوم: در تعيين روز ولادت حضرت امام حسين است. و در اين مقام ترديد حاصل است، زيرا كه ابن شهر آشوب در مناقب ذكر فرمود كه ولادت آن جناب در روز پنجشنبه بود و يا روز سه شنبه و ابن شهر آشوب پنجم شعبان را اختيار كرده


بود. [3] و سائرين تعيين روز را نفرموده اند و بعضي تعيين روز سه شنبه نموده اند. [4] و بعضي روز پنج شنبه [5] را تعيين نموده اند. پس توقف در اين مقام، اولي خواهد بود.

امر چهارم: در اينكه ولادت آن جناب در چه سال بوده است؟ ابن شهر آشوب در كتاب مناقب فرموده كه ولادت آن جناب در سال چهارم از هجرت كه عام خندق است بود. [6] و اين قول مختار ابوالفرج است و صاحب اعلام الوري و حافظ عبدالعزيز و شيخ مفيد و ابن نما. [7] و ليكن شيخ در تهذ يب و شهيد در دروس و بعضي ديگر گفته اند كه ولادت آن جناب در سال سوم از هجرت بود. [8] و ظاهر اين كه قول اول اشهر باشد.