بازگشت

فلسفه ي قيام مختار


هدف مهم و اصلي مختار از قيام خود غير از خون خواهي امام حسين عليه السلام و شهداي كربلا و دفاع از اهل بيت پيامبر عليهم السلام نبود. براي اثبات اين مطلب و درك فلسفه ي قيام مختار، به طور خلاصه، ادله ذيل بيان مي شود:

1 - مختار در ملاقات با سران شيعه در كوفه، هدف دعوت و قيام خود را چنين بيان مي كرد:

همانا (محمد حنفيه) فرزند علي، وصي و جانشين پيامبر، مرا به عنوان امين و وزير و فرمانده به سوي شما فرستاده و به من دستور داده است تا كساني كه ريختن خون حسين را حلال دانستند به قتل برسانم و به خون خواهي اهل بيتش و دفاع از ضعفا قيام كنم. پس شما نخستين گروهي باشيد كه به نداي من پاسخ مثبت مي دهيد. [1] .

2 - در موضعي ديگر چنين گفت:

«من براي اقامه ي شعار اهل بيت و زنده كردن مرام آنان و گرفتن


انتقام خون شهيدان به سوي شما آمده ام.» [2] .

3 - هنگامي كه در زندان بود، مي گفت:

«به خدا سوگند، هر ستمگري را خواهم گشت. و دل هاي مؤمنان را شاد خواهم كرد و انتقام خون (فرزندان پيامبر صلي الله عليه و آله را خواهم گرفت و مرگ و زوال دنيا هم نمي تواند مانع من شود.» [3] .

4 - وي نامه اي محرمانه از زندان براي توابين فرستاد و ضمن تجليل از حركت انقلابي آنان، بشارت داد كه:

«من به زودي به اذن خدا، از زندان آزاد خواهم شد و دشمنان شما را از دم تيغ خواهم گذراند و نابودشان خواهم كرد.» [4] .

5 - در ملاقات نمايندگان شيعيان عراق با محمد حنفيه و امام سجاد عليه السلام در حجاز، آنان اظهار داشتند كه مختار ما را به خون خواهي شما دعوت كرده است. امام عليه السلام و محمد حنفيه در پاسخ آنان، اظهار داشتند كه ما «خواهان اين كاريم و بر مردم واجب است او را ياري دهند.» [5] .

6 - در بازگشت سران شيعه از مدينه به كوفه، مختار در جمع آنان اعلام داشت: «مرا در جنگ با قاتلان اهل بيت و خون خواهي حسين عليه السلام ياري دهيد.» [6] .

7 - مختار به ابن غرق گفت: «به مردم بگو: هدف مختار و گروهي از مسلمانان، كه قيام كرده اند، خون خواهي شهيد مظلوم و كشته شده ي كربلا،


حسين سرور مسلمين و فرزند دختر پيامبر سيد مرسلين مي باشد.» [7] .

8 - در ديدار محرمانه ي سران شيعه با ابراهيم اشتر و دعوت از او براي ياري مختار، يزيد بن انس اظهار داشت: «ما تو را به كتاب خدا و سنت پيامبر صلي الله عليه و آله و خون خواهي اهلبيت او عليهم السلام و دفاع از ضعفا و مظلومان دعوت مي كنيم.» [8] .

9 - در نامه ي ابن حنفيه به ابراهيم اشتر آمده است: «مختار، امين و وزير و منتخب من است و به او دستور داده ام با دشمنانم وارد نبرد شود و به خون خواهي ما برخيزد، خود و طايفه و پيروانت او را ياري كنيد.» [9] .

10 - مختار در مراسم بيعت مردم كوفه با او گفت: «بيعت مي كنيد با من بر اساس كتاب خدا و سنت پيامبرش و خون خواهي اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله» [10] .

11 - شعار قيام مختار «يا لثارات الحسين» بود. [11] .


پاورقي

[1] تاريخ طبري، ج 5، ص 580؛ کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 172.

[2] البداية و النهاية، ج 8، ص 270.

[3] کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 173.

[4] تاريخ طبري، ج 6، ص 7؛ کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 211.

[5] بحارالأنوار، ج 45، ص 365.

[6] تاريخ طبري، ج 6، ص 15؛ کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 215.

[7] کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 170.

[8] تاريخ طبري، ج 6، ص 15؛ کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 215.

[9] انساب الاشراف، ج 6، ص 386؛ تاريخ طبري، ج 6، ص 16؛ بحارالأنوار، ج 45، ص 365 - 364.

[10] تاريخ طبري، ج 6، ص 32؛ کامل ابن‏اثير، ج 4، ص 226.

[11] همان، ص 20؛ همان، ص 220 - 218.