اصحاب حسين (ع) تركيبي از آزادگان و بردگان آزاد شده بود و شيوه رفتار امام هم نسبت به نقش آفرينان و ايثارگران يكسان بود. رنگ ، قوميّت ، موقعيّت و نژاد آنان در نظر و قضاوت وي تأثيري نداشت و مساوات حاكم بود چنان كه دو نفر از عده معدودي كه امام خود را به بالين آنان رسانيد برده آزاد شده بودند. «جون » يكي از آنها بود كه وقتي به شهادت رسيد امام خود را به بالين وي رسانيد و حشر او را با «ابرار» كه مقامي برتر از متّقين است از خدا درخواست كرد: «خدايا در آن جهان او را با «ابرار» محشور كن .» ديگرمردي رومي است كه وقتي از اسب بر زمين افتاد ابا عبدالله (ع) خون را از جلو چشمانش پاك كرد و صورتش را بر صورت وي گذاشت . اين صورت بر صورت نهادن منحصر به همين غلام و فرزندش علي اكبر بود: «فَوضع َ خَدّه ُ علي خَدِّه ... متبسّم الي ربّه ...» صحنه خونين كربلا متضمّن پيام هاي اخلاقي ، اجتماعي ، توحيدي ، اعتقادي ، عرفاني ، اندرزي و پرخاشگري است كه با جانبازي هاي كم سال ترين (طفل شيرخوار ابا عبدالله (ع)) تا كهن سال ترين مرد (جابر بن عروه غفاري ) و زن (زوجه عبدالله بن عمر كلبي ) تجسّم پيداكرد و هر يك عهده دار نقشي بودند در آن روز هيچ كدام از اصحاب حسين (ع) در برابردشمن ضعفي از خود نشان ندادند، فرار نكردند و به سپاه دشمن نپيوستند.