بحث اساسي و مهم در باب «خواص» نقش آنان به عنوان يكي از عوامل زمينه ساز عاشورا است. خواص طرفدار حقّ به ويژه كساني كه به حقانيت امام حسين(ع) باور داشتند، در عرصه سياسي بايد با آن بزرگوار همراه شده و با دشمنان مي جنگيدند. چه عامل و يا عواملي سبب شد كه اينان از امام حسين(ع) حمايت نكردند، بي تفاوت ماندند و يا در برابر آن حضرت ايستادند. تعداد آنان كه امام حسين(ع) را به خوبي مي شناختند ولي بر اساس شناخت خود عمل نكردند كم نبودند. بسياري از كساني كه در مدينه يا مكّه به آن حضرت نصيحت مي كردند كه به سوي كوفه نرود از همين قبيل بودند. [1] بسياري از كساني كه نماينده امام حسين(ع) مسلم بن عقيل را در كوفه تنها گذاشتند از همين ها بودند. تجزيه و تحليلِ بي تفاوتي اينان و دستيابي به عواملي كه آنان را از انجام وظيفه بازداشت در عرصه رفتار سياسي براي ما درس آموز و عبرت انگيز است. اين عوامل بسيارند. از اين روي، پس از اشاره به عناوين پاره اي از آن ها به «دنياگرايي خواص» كه از اهميت بيش تري برخوردار و جنبه محوري دارد خواهيم پرداخت. بازگشت به باورها و ارزش هاي جاهلي از جمله قوميت گرايي، عافيت طلبي و تجمّل پرستي، افزون طلبي و مقام خواهي، فرصت طلبي و نفاق، ترس و وحشت و بالاخره دنياپرستي خواص از عواملي بودند كه خواص طرفدار حق در حادثه عاشورا به وظيفه و مسؤوليت خود عمل نكردند. وقتي كه بيش تر خواص طرفدار حقّ چنان باشند كه دنياي خودشان برايشان از همه چيز مهمتر باشد، بي شك، از ترس جان، از ترس از دست دادن مال و مقام و يا نام و شهرت خود

حاكميت باطل را مي پذيرند و در برابر آن نمي ايستند و از حقّ نيز طرفداري نمي كنند و جانشان را به خطر نمي اندازند. وقتي اين گونه شد اوّلش با شهادت حسين بن علي(ع) آغاز مي شود، آخرش هم به بني اميه و شاخه مرواني و بني عباس وپس از بني عباس، هم به سلسله سلاطين در دنياي اسلام، تا امروز مي رسد. [2] .