السلام عليك يا اباعبدالله

در اين اثر، شما بيان مختصري از شش نظريه ي تحليلي درباره ي حركت جاودان امام حسين عليه السلام را ملاحظه خواهيد فرمود. اين نظريه ها، از ميان نظريه هاي موجود، گزينش شده اند. ويژگي همه آن ها اين است كه مي توانند صورت منطقي بگيرند و از سوي دانشوران پذيرفته شوند، در برابر نظريه هايي كه پذيرش آن ها در باور منطق و خرد نمي گنجند و يا آن كه بعيد و دشوار مي نمايند. [1] .

شيوه ي ارائه نظريه ها بدين گونه است كه ابتدا صورت نظريه به طور مختصر بيان مي شود و پس از آن مفاهيم مندرج در آن شرح مي گردند، البته اگر نياز به شرح داشته باشند. و سپس مباني نظريه كه از نظر منطقي،


مقدمات اثبات آن به شمار مي روند، بيان مي شوند. و سرانجام، با بيان نقد نظريه، بحث درباره ي آن به پايان مي رسد.

بسيار مهم است كه بدانيد هر نظريه طوري بيان شده كه گويي تنها نظريه ي درست در تفسير حركت عظيم عاشورا است. از اين رو، به هنگام بيان نظريه، هيچ گاه عقيده ي نويسنده دخالت داده نشده، بلكه نظريه به همان گونه عرضه شده است كه در صورت اتفاق صاحب آن ارائه مي داد.

حتي نقد نظريه ها نيز به هدف ابطال آن ها انجام نشده، بلكه در هر نقد تنها نقاط قوت و ضعف آن شمارش شده است.

پيش از آغاز مطالعه توجه به نكته هاي زير لازم است:

1- مؤلفه ها و مباني هر نظريه، فهرست شده اند، توضيح تفصيلي هر يك و همين طور درك وابستگي هر يك با اصل نظريه را به ناظران فرهيخته واگذار كرده ايم. هر مؤلفه و مبنا، با علامت ستاره مشخص شده است.

2- لازم است كه نظريه ها، معارض با يكديگر ديده نشوند، بلكه بايد دانست كه هر نظريه، راهي است براي دست يافتن به حقيقت حركت عاشورايي، و هيچ كدام باورهاي مسلم ديني را طرد نمي كنند.

3- در تحليل هر حادثه اي تاريخي، زمينه ها، عوامل، انگيزه ها، برنامه ها و اهداف آن كنكاش مي شود.

اين نكات را بايد در تحليل جامع هر حادثه اي كه انتخاب در ايجاد آن


نقش اساسي ايفا كرد، در نظر داشت. ولي از ميان اين محورها، «هدف» مهم ترين است.

«هدف» گرچه در حين بررسي آخرين عنصري است كه براي محقق كشف مي شود لكن ايده ي اجمالي آن، و به عبارت ديگر تئوري خام آن، ابتدا در ذهن پژوهشگر مي شكفد و به تحقيق او جهت مي دهد و سپس تفسير ساير عناصر، به تناسب آن صورت مي بندند.

به همين سبب، شما در نوشته اي كه پيش روي داريد، فقط عنصر هدف را در نظريه ها ملاحظه خواهيد فرمود. و به ديگر عناصر، جز به ضرورت، پرداخته نخواهد شد. لذا براي دريافت توضيح بيش تر درباره ديگر عناصر متناسب با هر نظريه تحليلي بايد به كتاب ها تفصيلي مراجعه شود.

و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته

مهدي عليزاده سوركي

زمستان 78