امام خميني (س) مي فرمايند:

«ذات و حقيقت الهيه، امكان ظهور در هيچ آينه اي از آينه ها را ندارد، زيرا آينه ها ناقص اند. بنابراين، آن حقيقت همه وقت در عالم باطن است[مقام اسم يا باطن بر او غالب است]هيچ وقت هويدا نمي گردد، بلكه او تنها و فقط از پشت اسماء و صفات ظاهر مي شود «... حفرة الذات و الغيب الاحدية غير المتجلية في مرآت من المرائي». [1] .

بنابراين كسي را ياراي درك او در مقام ذات مطلق نيست، زيرا در آنجا همه ي تعينات اسمائي و صفاتي از تعين برهنه شده جمع اند.«ابن تركه نيز گفته است حق تعالي در مقام اطلاق ذاتي به هيچ تعيني متعين نيست، و به اين مرتبه اشاره كرده، آنجا كه فرموده است:

«و يحذركم الله نفسه و الله رؤف بالعباد» (آل عمران / 30). و بنا به سروده ي حافظ:



عنقا شكار كس نشود دام باز چين

كانجا هميشه باد به دست است دام را



ليكن حقيقت ولايت كبري بايد ظهور كند و اين گنج مخفي... بايد شناخته شود. از اين رو، حق تعالي آنها را به عنوان تجلي «اسم اعظم» و «فيض اقدس» در لباس اسماء و صفات به منصه ي ظهور رسانيد. اسم اعظم «الله» پديد آمد و جامع جميع كمالات صفاتي و اسمائي هويدا شد. اسم اعظم «الله» سپس در مظاهر و تجليگاهها ساري و جاري شد و به عنوان مقام «رحمانيت» چهره نمود. در نتيجه، همه ي اسماء در مقام جمع با هويت غيبي احدي متحدند و در دو مقام اسماء و صفات (مقام تفضيل) متكثرند. قرآن اين حقيقت را از مقام هويت شروع كرده و در مقام كثرت پايان بخشيده و فرموده است:

«هو الله الذي لا اله الا هو عالم الغيب و الشهادة، هو الرحمن الرحيم، هو الله لا اله الا هو الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن العزيز الجبار المتكبر، سبحان الله عما يشركون» (حشر /21 به بعد). [2] .

بر اين پايه، ايجاد اسماء و صفات و اظهار آنها از اعظم شئون الهي است كه با آنها همه ي قفلهاي غيب و شهود بازمي گردد، و از آنجا كه ذات او نامحدود است، كلمات او هم پايان ناپذير است...

امام امت - خميني كبير، رحمة الله عليه - در شرح دعاي سحر (ص 124) با عنايت به اينكه مظهر اتم و تجليگاه ولايت مطلقه، نخست وجود مبارك خلافت محمديه (ص) است كه به عنوان اسم اعظم و فيض اقدس ربوبي ظاهر شد و آنچه در پس پرده بود به او داده شد، و وجود نوراني او آينه تمام نماي صفات حق تعالي است، مي فرمايند:

«آن وجود مقدس از طرفي آينه ي تمام نماي اسماء و صفات خداست و از طرف ديگر خود آينه ي فاني در اسماء و صفات است، وقتي اسماء و صفات در آينه ديده مي شوند خود آينه رخ نمي نمايد، سر تا پا او را نشان مي دهد، و در اينجا اسراري نهفته است كه اظهار آنها را صلاح نمي دانم.»

كلام نوراني امام راحل - قدس سره الشريف - از سخن «ابن عربي» در فصوص الحكم (با شرح) گرفته شده است كه مي گويد:

«او آينه توست تا خودت را در آن ببيني. و تو آينه او هستي تا او اسماء و صفات و ظهور احكامش را در تو ببيند»

و بنا به گفته فروغي بسطامي:



بالاي خود در آينه ي چشم من ببين

تا باخبر ز عالم بالا كنم تو را