بازگشت

تعاون در گريه و عزاداري


به اين معنا كه عزاداران تأثر و گريه خود را پنهان نسازند و با گريه و ناله آشكار خود يكديگر را به گريه وادارند و كساني هم كه نمي توانند گريه كنند، با گريه كنندگان هم ناله و هم صدا شوند.

مرحوم محدث نوري در اين باره سخني دارد كه مي تواند معناي صحيح تباكي را نشان بدهد، ايشان مي نويسند:

مخفي نماند كه براي كلمه شريفه تباكي نظير هم وزن آن تعاون معناي لطيف ديگري هست كه شايد مراد آن باشد و عبارت از اين است كه مؤمنين يكديگر را با كردار و گفتار و رفتار بگريانند، مانند آن برادران و خواهراني كه پدر يا مادر عزيز و مهرباني را از دست داده باشند و به گرد هم آيند و از عزيز از دست رفته خود ياد كنند، از محاسن و خصال پسنديده، احسان و كردار نيك، شدت مصائب و بلاي او، هر يك هر چه به خاطرش آيد، به يكديگر بگويند و بگريند و ناله كنند. و مؤيد همين احتمال است آنكه در آداب روز عاشورا وارد شده است؛ در خبر شريف زيارت عاشوراي معروفه، مذكور است كه حضرت صادق عليه السلام فرمود:

پس ندبه و نوحه و گريه كند بر حسين عليه السلام و اهل خانه اش را نيز به گريه كردن بر آن حضرت توصيه كند تا در خانه خود با اظهار ناله و نوا مجلس عزاداري بر آن حضرت به پا دارند و در آن روز (روز عاشورا) براي ملاقات به خانه يكديگر روند تا همديگر را در عزاي حسين عليه السلام تعزيت گويند و در خانه هاي خود، مجلس عزاداري به پا دارند. [1] .

مرحوم محدث نوري پس از آنكه اين معناي لطيف را از حديث تباكي برداشت كرده و توضيح مي دهد، در ادامه مي نويسد:

به هر حال در تباكي ممدوح و محبوب كه از اطاعات و عبادات محسوب مي شود، شائبه اي از ريا كه از اقسام شرك خفي است، نيست. سبحان اللَّه! حضرت امام حسين عليه السلام آن همه مصائب را به اين جهت تحمل كرد كه اساس توحيد را محكم سازد و كلمه حق را تعالي بخشد و مباني دين مبين را تحكيم سازد و آن را از راه يافتن و رواج يافتن بدعت هاي ملحدين حفظ كند، با اين حال چگونه ذي شعوري احتمال مي دهد كه اعظم معاصي و اكبر موبقات (بزرگ ترين گناهان و بزرگ ترين گناهي كه موجب خلود در آتش مي شود) كه شرك باشد، به سبب آن حضرت جايز باشد؟ گويا سبب اين توهم فاسد و خيال شيطاني، تأمل نكردن در ريا و قبح رياست يا اينكه با اين تحريف و توطئه مي خواهند رغبت خود را به زر و سيم و قبايح اين حرص و آز را بپوشانند واللَّه العاصم». [2] .


پاورقي

[1] همان، ص 38.

[2] همان، ص 38 و 39 (با ويرايش و تصرف). گفتني است که جمله آخر اين عبارت، تعريضي است به آنان که با نام حسين‏عليه السلام و عاشورا، ارتزاق مي‏کنند و دين را دکان براي دنياي خود ساخته‏اند که محدث نوري در صفحات نخستين لؤلؤ و مرجان نيز در اين باره سخن گفته است.