بازگشت

داستان قوم سبا


از قرآن مجيد، روايات و منابع تاريخي بر مي آيد كه قوم سبا در جنوب شبه جزيره عربستان مـي زيـسـتـه و از حـكومتي توانمند و تمدّني درخشان برخوردار بوده اند. مردم سبا براي بهره برداري بيشتر از سيلاب هاي موسمي سدّهايي ساخته بودند كه ازهمه مهمتر سدّ (مَأرِب)بوده است. ذخيره اين سدّ چنان فراوان بوده كه با استفاده از آن مي توانسته اند باغ ها و كشتزارهاي بسيار وسيع و حاصلخيز را سيراب كنند.

وفور نعمت و امنيت، محيطي آرام و پررفاه براي آنان فراهم آورده بود و قرآن از كشورآنان با عـنـوان (بـَلْدَةٌ طـَيِّبَةٌ وَ رَبُّ غَفُورٌ) [1] ياد مي كند. چنين محيطي براي عبادت و اطاعت پروردگار و رشد جنبه هاي اخلاقي ومعنوي بسيار مناسب بود و اقتضا مي كرد كه آن قوم مرفّه چـنـيـن نـعـمـتـهـايـي را بـا پارسايي و ديانت پاس بدارند. ولي به عكس، آنان سر به طغيان برداشته و دست به اختلاف زده و رو به كفران نعمت نهاده بودند.

اعمال زشت قوم سبا عكس العمل خشم الهي را در پي داشت؛ بدين گونه كه موش هاي صحرايي به ديواره سدّ خاكي هجوم آوردند و دور از چشم آن مردم مست و مغرور، آن را از درون سست كردند.

بـا آمـدن سـيلابي بزرگ به نام (عَرِم)، ديوارهاي سدّ يكباره در هم شكست و سيلاب، همه باغ هـا، كشتزارها و آبادي هاي آنان را درهم كوفت و ويران ساخت، چهارپايانشان را هلاك كرد و كاخ هـاي زيـبـا و مـجلل آنان را به كلي از ميان برد و از آن سرزميني آباد و متمدن جز چند درخت شور گز و سدر و مانند آن برجاي نماند. [2] .

قرآن مجيد فرجام شوم و عبرت انگيز سبا را چنين ترسيم مي كند:

(ذلِكَ جـَزَيـْنـاهـُمْ بـِمـاكَفَرُوا وَهَلْ نُجازي اِلا الْكَفُورَ... فَجَعَلْناهُمْ اَحاديثَ وَمَزَّقْناهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ اِنَّ في ذلِكَ لَاََّياتٍ لِكُلِّ صَبّارٍ شَكُورٍ) [3] .

بـه دليـل كفرشان، آنان راچنين جزايي داديم و آيا جز كفران كننده را چنين كيفرمي دهيم؟!سپس، آنان را زبانزد [خاص و عام] ساختيم و جمعيتشان را به كلّي متلاشي كرديم. دراين ماجرانشانه هايي [عبرت انگيز] براي هرشكيباي شكرگزار است.

كلمه (احاديث) در آيه مذكور كه نشانگر سختي عذاب الهي و ريشه كن شدن آن قوم است، درباره اقـوام بـي ايـمان و ستمگر پس ‍ از حضرت نوح (ع) تا زمان حضرت موسي نيز به كار رفته است. [4] .


پاورقي

[1] سرزمين پاکيزه و پروردگار آمرزنده. [سباء (34)، آيه 15].

[2] تفسير نمونه، ج 18، ص 67 ـ 68.

[3] سباء (34)، آيه 17 و 19.

[4] ر.ک. مؤمنون (23)، آيه 44.