بازگشت

نامه امام حسين


ايوب بن نوح - كه از شخصيتهاي برجسته شيعه و از وكلاي امام كاظم (ع) و امام رضا (ع) بوده است - از صفوان بن يحيي - كه خود از بزرگان و فقهاي شيعه و وكيل حضرت رضا (ع) و حضرت جواد (ع) و پيش امام هشتم (ع) از جايگاه والايي برخوردار بوده است و روايات او در نظر بسياري از فقها، حتي بدون توجه به اعتبار اسناد روايي پيش از او، مورد قبول است - و او از مروان بن اسماعيل، و مروان از حمزة بن حمران نقل مي كند كه در حضور امام صادق (ع)، درباره قيام امام حسين (ع) و عدم همراهي محمد بن حنفيه سخن گفتيم. امام صادق (ع) خطاب به حمزة بن حمران با تأكيد بر اينكه حديثي را كه اينك براي تو باز گو مي كنم پس از اين جلسه، ديگر درباره آن پرسشي نكن، فرمود: حسين (ع) هنگامي كه عازم حركت شد كاغذي خواست و اين نامه را نوشت:

«بسم الله الرحمن الرحيم. من الحسين بن علي بن ابي طالب الي بني هاشم، امّا بعد، فانّ من لحق بي منكم أستشهد، و من تخلّف لم يبلغ مبلغ الفتح و السلام؛ [1] .

بسم الله الرحمن الرحيم. از حسين بن علي بن ابي طالب به بني هاشم. اما بعد،هر كس ازشماها به من بپيوندد، به شهادت مي رسد، و هر كس باز ماند به جايگاه فتح و پيروزي نخواهد رسيد.والسلام.»


پاورقي

[1] بصائر الدرجات، نشر اعلمي، ص 501، و مناقب ابن شهرآشوب، ج 4، ص 76، و بحارالانوار، ج 44، ص 330، و ج 45، ص 84، و ج 42، ص 81، و موسوعة کلمات الامام الحسين (ع)، ص 296. لازم به ذکر است آنچه در متن نقل شد، مطابق روايتي است که مرحوم کليني، در کتاب «رسائل الائمه» خويش با همين سند آورده و علّامه مجلسي، آن را در ج 44 بحارالانوار، ص 330، نقل کرده است. اما آنچه در بصائر الدرجات آمده و مجلسي در دو جاي بعدي بحارالانوار آورده کمي تفاوت دارد ولي در معنا تفاوت قابل ذکري ندارد. در نقل بصائر پس از کلمه «استشهد» کلمه «معي» آمده است و اين تأکيدي است بر آگاهي حضرت (ع) بر شهادت خويش. روشن است که اين اختلافهاي جزئي، ناشي از نحوه بازگويي روايت در نقل راويان و کاتبان بوده است. نقل محمد بن حسن صفار در بصائر الدرجات که به نظر مي رسد دقيق تر باشد، با سندي که در متن مقاله ذکر شد چنين است: حمزة بن حمران، عن ابي عبدالله (ع) قال: ذکرنا خروج الحسين و تخلّف ابن الحنفية عنه، قال: قال ابوعبدالله (ع): يا حمزة، انّي سأحدّثک في هذا الحديث و لا تسأل عنه بعد مجلسنا هذا. ان الحسين لمّا فصل متوجّهاً دعا بقرطاس و کتب: بسم الله الرحمن الرحيم. من الحسين بن علي الي بني هاشم، امّا بعد فانه من لحق بي منکم استشهد معي و من تخلّف لم يبلغ الفتح و السلام».