پاسخ: روز عاشورا روز عزاست، اگر آدمي بتواند كمتر به خوردن و آشاميدن روي آورد خالي از پاداش نيست ليكن روزه دار بودن در آن روز، مورد تأكيد قرار نگرفته؛ بلكه كراهت دارد گرچه در دوران جاهليت و نيز در اسلام پيش از اعلام وجوب روزه ي


واجب، مسلمانان روزه مستحبي در آن روز مي گرفتند.

زراره و محمّد بن مسلم از امام باقر (عليه السلام) درباره روزه عاشورا سؤال كردند، آن حضرت فرمود:

«كانَ صَوْمُهُ قَبْلَ شَهرِ رَمَضان، فَلَمّا نَزَلَ شَهْرُ رَمَضان تُرِكَ». [1] .

«پيش از وجوب روزه رمضان، روز عاشورا روزه مي گرفتند، ولي پس از آن، روزه آن روز متروك شد.»

مرحوم سيّد بن طاووس در اقبال مي نويسد: «اِعْلَمْ أنَّ الرّوايات وَرَدَتْ مُتَنافِراتٌ في تَحريم صَوْمِ يوم عاشُوراء علي وجه الشّماتات...» سپس به روايتي از حضرت رضا (عليه السلام) استدلال مي كند كه آن حضرت فرمود:

«اِنّهُ يَومٌ صامَ فيهِ الأدعياءُ مِنْ آلِ زياد لِقَتْلِ الحُسَيْنِ (عليه السلام) وَ هُوَ يَوْمٌ يَتَشأَّمُ بِهِ آلُ مُحمّد (عليهم السلام) ويَتَشأَّمُ بِهِ أهْلُ الإسْلام».

«عاشوراء «روزي كه خاندان نامشروع ابن زياد به شكرانه كشته شدن امام حسين (عليه السلام) روزه گرفتند، ولي خاوندان پيامبر (صلي الله عليه وآله) و مسلمانان آن را شوم مي دانند.».

امام صادق (عليه السلام) نيز فرمود:

«مَا هُوَ يَوْمُ صَوْم وَ مَا هُوَ إِلاَّ يَوْمُ حُزْن وَ مُصِيبَة دَخَلَتْ عَلَي أَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلِ الاَْرْضِ وَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ».

«عاشورا روز روزه داري نيست، بلكه روز اندوه و مصيبت براي آسمانيان و زمينيان و تمام مؤمنان است.» [2] .

مرحوم شيخ عباس قمّي رضوان الله تعالي عليه در اعمال روز عاشورا مي نويسد:


شايسته است كه شيعيان در اين روز از خوردن و آشاميدن امساك كنند، بي آنكه قصد روزه نمايند و در آخر روز ـ بعد از عصر ـ افطار كنند به غذايي كه اهل مصيبت مي خورند؛ مثل ماست يا شير و امثال آن، نه غذاهاي لذيذ.

علاّمه مجلسي در «زاد المعاد» آورده است: بني اميّه اين دو روز ـ تاسوعا و

عاشورا ـ را براي بركت و شماتت (شادي و خرسندي) بر قتل آن حضرت روزه داشتند و احاديث بسيار در فضيلت اين روز و روزه آنها بر حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) بسته اند و از طريق اهل بيت (عليهم السلام) احاديث بسيار در مذمّت روزه اين دو روز به خصوص روز عاشورا وارد شده است. [3] .